Lodos´da soba yakılmamalı

İskenderun/SES

Hatay İl Sağlık Müdürlüğü, kış ayları ve soğukların başlayıp, evlerdeki sobalarda odun ve kömür yakımının başlamasıyla, yöre halkını karbonmonoksit zehirlenmesine karşı uyardı. Karbonmonoksit gazının, renksiz, kokusuz, tatsız ve tahrişe neden olmayan zehirli bir gazdır. Bu özelliklerinden dolayı ´sessiz katil´ olarak adlandırıldığı ve kaynağının ´Isınma, ısıtma araçları (soba, mangal, LPG tüplü ısıtıcılar, gazlı Japon sobaları, propanlı kamp ısıtıcıları, şofben, kombiler, kalorifer kazanları), pişirme araçları (ocak, tandır), trafik araçları (egzoz dumanı), yangınlar, jeneratörler (jeneratör gazı), sigara, fabrikalar (formaldehit, metilen klorür, dökümhaneler, demir-çelik), maden ocakları olduğu ifade edilen yazılı açıklamada şunlara yer verildi: 'Karbonmonoksit gazı, doğal gaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların yanması sonucunda oluşur. Gaz vücutta , solunum yolu ile vücuda giriş yapar. Oksijen taşıyan bir protein olan hemoglobine etki eder. Hemoglobin oksijen taşıyamaz hale gelir. Bu da doku ve organların oksijensiz kalmasına neden olur. Karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi varsa yapılması gereken, müdahale eden kişinin öncelikle kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri alması, kişinin maruziyet bölgesinden uzaklaştırılarak rahat nefes alınabilecek bir yere, açık havaya çıkarılması, cam ve kapı açılarak ortam havalandırılması, 112 Acil Çağrı Merkezinin aranması ve müdahale eden kişi ilk yardım eğitimi almışsa, ilkyardıma başlamasıdır. Karbonmonoksit zehirlenmesini önlemek için, soba ve bacalarla ilgili uyulması gereken kurallar ise şöyledir: Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garanti-lerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli; Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcı-lardan kömür alınmamalı; Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için, soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli; Sönmekte olan sobaya asla tutuşması zor yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı; İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından, soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Özellikle lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için, eğer bacalar standartlara uygun değilse soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli; Soba borularının birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı; Sobanın bulunduğu yer sık sık havalandırılmalı; Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalıdır ve düzenli olarak temizletilmeli; Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst nokta-sından bir metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası takılmalı; Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik hükümleri incelenmeli ve bu hükümlere uyulmalıdır. Şofben kullanımında dikkat edilecek hususlar ise şöyledir: Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli; Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (örneğin bina aydınlığına bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı; Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı; Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için, şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı; Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli; Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı; Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatıl-malı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit-çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır. Lodos süresince dikkat edilmesi gerekenler de şu şekildedir: Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalı; Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmeli; Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmeli; Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186 no´lu telefondan Elektrik Arıza Servisi´ne bildirilmeli; Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda ve ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 no´lu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalı; Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 nolu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.'