Çağla Yücel


Glutensiz diyetini kimler uygulayabilir?

Çağla YÜCEL


Gluten; buğday, çavdar, arpada bulunan bitkisel proteindir. Gluten diyeti, şimdiye kadar birçok hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Bu hastalıklar başlıca çölyak hastalığı, çölyak dışı gluten hassasiyeti, fibromiyalji, buğday alerjisi, irritabl bağırsak sendromu, romatoid artrit, kronik pelvik ağrı gibi hastalıklardır. Bu tür hastalıklarda gluten alımının kesilmesi ile hastalığın getirdiği semptomların azaltılmasına yardımcı olur. 

Yapılan çalışmalarda glutensiz beslenmenin ağırlık kaybı üzerine herhangi bir katkısı olduğunu gösteren bilimsel kanıtlar olmamasına rağmen, glutensiz beslenme günümüzde sağlıklı bireyler tarafından tercih edilen popüler diyetler listesi içinde yerini almıştır.
Gluten içermeyen besinler gluten içeren besinlere kıyasla daha fazla yağ içeriğine ve daha yüksek kaloriye sahiptir. Gluten içermeyen besin içeriğinde protein içeriği daha az olmakla birlikte daha düşük posa ve yüksek doymuş yağ içeriği bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda glutensiz besinlerin düşük protein ve posa içeriğinden dolayı kişilerde vitamin-mineral eksiklikleri görülür.
Sağlıklı bireylerde glutensiz besinlerin tüketimi sonucu bağırsak mikrobiyotasında değişimler, bağırsaktaki yararlı bakterilerin (B. longum, Lactobasillus spp, Bifidibacterium spp.) sayısında azalmaya bağlı olarak vücutta patojenlerin artışı ile birlikte vücudun enfeksiyona karşı dirençsiz hale gelmesine ve bağışıklık sisteminde düşüşe sebep olabilmektedir.
Ayrıca gluten içermeyen besinlerin toksik yükü fazladır. Pirinç ve pirinç bazlı ürünlerin içeriğindeki kurşun, civa, arsenik konsantrasyonu, arpa, buğday, yulaf gibi gluten içeren besinlere kıyasla daha fazladır. Bu durumda zayıflama amacıyla tüketilen glutensiz besinlerin sonrasında kanser ve kronik hastalılara yakalanma riski artmaktadır.
Kısa bir öneriyle özetleyecek olursak, hekim tarafından teşhis edilen herhangi bir hastalığınız (çölyak, gluten duyarlılığı, fibromiyalji, irritable bağırsak sendromu vs.) yoksa, gluten tüketiminizde hiçbir problem olmayacak, aksine gluten içeren besinlerin sayesinde vücudunuza posa alımını, vitamin-minerallerin alımı ve protein alımını vücudun işleyişine fayda sağlayacaktır.