Halit KATKAT


Korona ve evrim kuramı

Halit KATKAT


Evrimin temel sorusu ´türler içindeki çeşitlenmeler nasıl ortaya çıkmıştır?´ sorusudur. Bugün aynı soruyu covit-19 virüs salgını dolayısıyla sorabiliriz: Bu kadar virüs çeşidi nasıl oluşuyor? 

Darwin için doğal seçilimin, türlerin değişiminin ana yolu olduğuna kuşku yoktu. Darwin´e göre türler, yavaş ilerleyen süreç içerisinde yalnızca bir adım anlamına gelen değişimlerin birikimlerinin sonucuydu. Darwin, canlı çeşitliliğini, başarılı, ardışık yanlışların sonucu olarak görmekteydi. Her canlı kendi mükemmel kopyasını üretme eğilimindeydi. Ancak bunu yapmak isterken meydana gelen yanlış ürünler bir sonraki nesilde tekrar eder ve bu DNA hafızasına kaydedilir. Bu da çeşitliliği meydana getirir.

2003 ve 2012´de ortaya çıkan MERS ve SARS salgınları başka türde canlılarda (memeliler, sürüngenler ve kemirgenler) yaşamını sürdüren bir virüs türü iken; bir dizi çevresel değişiklik sonucunda geçirdiği mutasyonlar ile daha önce enfeksiyon yaratmadığı insanları yeni bir konak olarak kullanmaya başladığını bize gösterdi. Mutasyonların kurgusal değil rastlantısal olduğu biliniyor olduğuna göre bu türden mutasyona neden olan çevresel faktörlerin sorgulanması gerekir.

1918´de (H1N1) İspanyol gribi 50-100 milyon insanın ölümüne yol açtı. Asya gribi (H2N2) 1957´de 4 milyon kişinin ölümüne yol açtı. Virüsün evrimleşmesi sonucu (H3N2) Hong Kong gribi adı verilen salgın 1968´de 2 haftada 500 bin kişiyi enfekte etti. İnfluenza´nın son versiyonu 1997´de yine Hong Kong´da tavuk çiftliklerinde ve pazarlarda salgın şeklinde görülen (H5N1) kuş gribi 18 vaka, 6 ölüm ile kayıtlara geçerken asıl olarak 2003-2005´te de karşımıza çıktı. 2003 yılında Hollanda´da çiftlik çalışanlarında görülen 89 vaka 1 ölüm üzerine ülkede 30 milyon kanatlı hayvan itlaf edildi. Vietnam ve Tayland´da insan ölümlerine yol açan birinci dalga kuş gribi ise 120 milyon kanatlının imhası ile sonuçlanır. 2004 ikinci dalga ve 2005 üçüncü dalga kuş gribi dalgasında ülkemizde de kümeslerden kanatlı hayvanlar toplanarak itlaf edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre doğrulanmış 151 vaka 82 ölüm vardır. Kuş gribi tüm dünyada bir pandemiye dönüşmemiştir ama bilim insanlarının bugünden geriye dönük yaptığı araştırmaların sonucu dünyanın yeni bir kuş gribi yani influenza H5N1 salgını ile karşı karşıya kalacağı yönündedir. 6 Domuz gribi pandemik influenza A (H1N1) virüsünün neden olduğu domuz, kuş ve insan grip virüslerinin bir karışımı yeni bir grip türü olarak ortaya çıktı. İlk defa Mart 2009´da Meksika´da insanlar arasında görülmeye başlayan grip salgını hızla dünyaya yayıldı. Sanılanın aksine Asya ve Afrika ülkelerinden yayılıyor gibi görünse de 2003 yılında Hollanda´da çıkan İnfluenza H7N7 virüs salgını hem virüsün batıda da çıktığını hem de endüstriyel üretimin salgının yayılmasında ne kadar etkili olduğunu ortaya koyuyor.

Yukarıda anlatıldığı gibi bugün evrim karşıtları için bile, diğer influenza virüsleri gibi Coronanın da mutasyona uğrayarak covit-19 olarak değişmesi evrim kuramının bir kanıtı olmuştur. Çünkü bu sürecin gerçekleşmesine bizzat kendileri tanık olmaktadırlar. Evrim, virüsün yapısının değişim göstererek, karşılaştığı yeni durumlara karşı uyumu başarmıştır. Evrim bir inanç sorunu değildir. Kimse inanmasa da, yasalarla kitaplarda tartışılması yasaklansa da, din adamları lanetlese de evrim, hükmünü icra etmeye devam edecektir. Darwin´in tespit ettiği gibi “doğada en güçlüler, ya da en akıllılar değil çevreye uyum sağlayan türler hayatta kalır” prensibi işler. Bu insan nesli içinde böyledir.