Sadullah ÇAĞLAR


Masal şehri; İstanbul

Sadullah Çağlar


Dünya şehirleri içinde İstanbul kadar yüzlerce yılın tarihi ve kültürel zenginliği olan çok az şehir var. Bunlar Paris, İskenderiye ve Roma. Fakat bu antik kentler içinde İstanbul´un yeri başkadır. 

Peki neden İstanbul başkadır? Elbette muhteşem Marmara Denizi ve Boğaz manzarası ilk aklımıza gelen nedenlerden biridir. Tarihi Haydarpaşa garının önünde durup büyülenmiş gibi şehre bakarken yolcularını bekleyen vapura binmek bambaşkadır.
Şehre ilk geldiğinizde ve vapura binip etrafı seyrederken Çamlıca Tepesi göze çarpar. Doğa harikası Küçük Çamlıca, Kerime Nadir´in romanlarına konu olmuştu. Geçmiş yıllarda Çamlıca Tepesi muhteşem yalılarla ve bahçelerle kuşanmıştı.
Henüz beton Çamlıca´ya uğramamıştı. İlkbahar geldiğinde kırmızı gelincikler bir gerdanlık gibi Çamlıca´yı süslerdi.
Milli mücadele günlerinde Kuvai Milliye, Çamlıca´da kurulup, Anadolu´ya destek verdi. Esat Mahmut Karakurt, Allaha Ismarladık romanında bu konuyu yazmıştı.
Evet, vapur Haydar Paşa´dan hareket ettiğinde şehrin manzarası adete büyüler insanı. Tarihi Ayasofya, Sultan Ahmet Meydanı ve Gülhane Parkının asırlık ağaçlarına bakarken Nazım´ın Ceviz Ağacı şiiri aklımıza gelir.
Saray Burnu´nda bulunan Atatürk´ün heykeli sanki eliyle düşmanın savaş zırhlılarını işaret ederek adeta; geldikleri gibi giderler, sözünü söyler.
Ve genç Cumhuriyetin dünyaya müze olarak açtığı Topkapı müzesi tarihi ağaçlar arasından ışık saçan kubbeleriyle ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
Yolunuz Bahariye caddesine düşerse kafeler ve kitap evlerini yan yana görebilirsiniz. Yine bu bölgede yer alan geçmişte opera ve sanat evi olarak da kullanılan Süreyya Sineması hatırlanır.
1936 yılında Türkiye´yi ziyaret eden İngiltere Kralı VIII. Edvard İstanbul gezisinde Moda Kulubünde misafir edildi.
Yine bu çevrede bulunan Kalamış, geçmişte Münir Nurettin Selçuk´un bestesine ilham kaynağı oldu; Bir tatlı huzur almaya geldim Kalamış´tan .
Galata Köprüsüne çıkıp Karaköy´den tramvayla İstiklal Caddesine çıktığınızda Beyoğlu´nun kalbine gelirsiniz. Beyoğlu´nu gezerken akla Muammer Karaca tiyatrosu, Elhamra ve Saray sinemaları gelir. Maalesef bu güzel yerlerin çoğu yıkıldı.
Yine Beyoğlu´nda bulunan Markiz pastanesi ise sanatçı ve aydınların uğrak yeri idi. Şair Orhan Veli, Sabahattin Eyüpoğlu, Mina Urgan ve Atilla İlhan ilk akla
gelenler. Ayrıca Muhsin Ertuğrul, Cahide Sonku gibi sinema ve tiyatro
sanatçılarının da olduğu pek çok aydın pastanede bir araya gelerek ülke ve
dünya sorunlarını tartışırdı.
İstanbul 1940´lı yıllardan itibaren adeta bir dünya şehri oldu. Zira savaş sebebi ile Almanya´dan kaçan pek çok bilim insanı ve sanatçı İstanbul´a geldi.
1940´lı yılların başında İstanbul gazeteleri, Almanya´nın 2. adamının Türkiye´ye büyükelçi olarak atanan Von Papen´in, İstanbul´a geldiğini yazıyordu.
İstanbul´a geldiğinde Pera Palas otelinde kalan Von Pepen, Markiz pastanesini ve St. Antuan Kilisesini gezer. Üstü açık mersedesi ile İstanbul´u gezen Von Pepen şehre hayran olur.
Evet Beyoğlu, İstanbul´un kalbidir. Tıpkı New York´taki Beşinci Cadde gibi. Pera´yı aşıp Tepebaşı´na geldiğinizde bir zamanlar burada olan tiyatroları ararsınız. Artık orada ne tiyatrolar kaldı ne de Münir Nurettin ve Müzeyyen Senar´ın duygu dolu sesleri ile halka seslendikleri sahneler.
Ve tarihi Pera Palas oteli eski ihtişamını kaybetti. Mustafa Kemal´in İstanbul´un eski günlerinde kaldığı, ayrıca meşhur yazar Agatha Kristi ve dünya sinemasının yıldızı Greta Garbo gibi ünlüleri misafir eden otel görülmesi gereken yerler arasında.
İstanbul´a gezdiğinizde Taksim Meydanına uğramadan geziniz eksik kalır. Taksim Meydanınındaki eşsiz anıtta simgeleşen Cumhuriyeti kuranları saygı ile selamlamak görevdir.
Elbette ki dostlukların buluştuğu Çiçek Pasajı da unutulmaz. İstanbul´un her semti gezilmesi ve görülmesi gereken tarih ile doludur.