Halit KATKAT


Şirketler büyürken işçinin ekmeği küçüldü

Halit Katkat


Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) iş birliğiyle hazırlanan rapordaTürkiye´nin en hızlı büyüyen 100 şirketi açıklandı. Listeye giren şirketlerin ortalama ciro büyüklükleri 59,8 milyon lira olarak açıklandı. Söz konusu bu şirketler 2015-2017 yılları arasında yani iki yılda cirolarını yüzde 605 artırmış. Bu rakamı sermayenin temsilcileri açıklıyor. Hem de bunu övünçle açıklıyorlar. Bu açıklamanın yer ve zamanı da önemli. 19 Mayıs 2019 da ve Samsun´da. Ülkenin tarihi açısından çok önemli bir günde, Kurtuluş Savaşı´nın başladığı yer ve tarihte. Neden bu yer ve tarih seçilmiş? Kendi deyimleriyle “dünya ve yerel medya tarafından görünür olmak” amacıyla. Yani sermaye böyle önemli bir fırsatı kendi çıkarına kullanmaktan kaçınmamış.

Peki bu büyümeyi sağlayan üretimi sermayedarlar yani patronlar kendi başlarına mı yaptılar? Onlar yani patronlar ellerine bir tornavida, ya da pense bile almazlarken... Elbette ki bu büyüme kafa ve kol emeği harcayan işçilerin sayesindedir. Ama bu yıllar arasında işçi ve emekçilerin ücretleri, asgari ücret, reel olarak hep düştü. Çünkü maaşlara devamlı enflasyonun altında zam yapıldı.
Yine kendi açıklamları ile Türkiye´deki milli gelir artışının 18 kat üzerinde performans gösterdiler. Yine aynı süre içinde çalışan başına üretimlerini, yani verimliliklerini ortalama yüzde 332 artırdılar. Yani çalışan başına üretim üç kat artmış. Peki üretimleri yüzde 332 artarken istihdam yani çalıştırılan işçi sayısı ne kadar arttı? İddia o ki sermayelerini artırırken yatırım yapıp isdihdamı da artırıyorlar. 2015-2017 döneminde Türkiye 100 şirketlerinin istihdamı yüzde 70 artmış. Demekki artan üretimin yaklaşık beşte biri yatırıma dönmüş. Peki diğer beşte dördü nereye gitti?
Söz konusu bu 100 şirketin yaş ortalaması 11.5 yıl. Bu şirketlerden en çok büyüyen Biyomar Sagun Yem Sanayi 2014 yılında kurulmuş. Kendi İnternet Sitelerinde kendileri hakkında şu açıklama yer alıyor: BioMar-Sagun, Danimarkalı BioMar Grubu ile Türk Sagun Grubu tarafından yüzde 50-50 ortaklık yapısı ile kurulan bir balık yemi üretici firmasıdır. Yani emperyalist sermayenin ortaklığı olan bir şirket. Buradan üretilen sermayenin yatırımdan arta kalan kısmının nereye gittiği anlaşılabilir.
Çok hızlı büyüyen bu 100 şirket çok çeşitli sektörel alanlarda faaliyet gösterse de ağırlıklı olarak enerji, savunma sanayi ve inşaat gibi iktidarın destekleyip önünü açtığı rantı yüksek alanlarda faaliyet gösteriyor. Bu firmaların kazanç artış oranında köklü birçok firmayı geride bırakması başarılarından ziyade devlet desteği ve hükumetin piyasada önlerini açmasının yarattığı olanaklardan dolayıdır. Nitekim törene katılan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, her zaman girişimcilerin yanında olduklarını dile getirerek, 'Katma değeri yüksek ve markalı ürün ihracatımızı artırmak için KOBİ düzeyinden başlayıp, kurumsallaşma ve küresel marka olma yolunda ilerleyen her seviyedeki ihracatçımıza bu yıl 3 milyar 104 milyon TL civarında destek vermeyi öngörüyoruz. Lütfen bu destekleri kullanın,....' dedi.