Sanat dünyasında sinemanın ayrı bir yeri vardır. Sınırları aşıp değişik coğrafyalardaki insanları görmek mümkün. Örneğin siyah bir Afrikalıyı tanıyabilir ya da okyanusu aşıp New York´ta beşinci caddede yolunuz Çin mahallesine düşebilir.
Sinemada Roma şehrinin ayrı bir yeri vardır. Günümüzde tüm şehirler betona dönerken Roma antik yapısını korudu. Şehrin en şaşırtıcı yanı kölelerin dövüştüğü ve adına arena da denilen stadyumlar hala ayaktadır. Spartaküsü hatırlarsınız; filmde dövüş sahnesinde arkadaşıyla savaşmak istemez, öldürmek istemez.
Ne demişti bir sinema eleştirmeni sinema iki saatte kıtaların keşfidir. Beyaz perdenin unutulmaz sanatçıları vardır. Tarihsel olarak insanlık mücadelesi veren kahramanları yaşattılar.
Bu efsane aktörler bizlerin sanki yakınları gibi onları tanır ve unutamazsınız. Geçtiğimiz günlerde sinema tarihinin en uzun yaşayanlarından Kirk Douglas 103 yaşında yaşama veda etti.
Onu öne çıkaran ilk film Karakol´dur. Film konusu itibarı ile tiyatrolarda da oyunlaştırılmıştır. Geçmiş yıllarda İstanbul´da küçük tiyatroda Karakol oyunu sahnelenmişti. Başrol oyuncuları arasında Münir Özkul ve Cahit Irmak vardı.
Oyunun konusu karakol binasında geçer. Sorgu dedektifi Kirk Douglas son derece ön yargılıdır. Karakola gelen her şahıs ona göre suçludur. Yakınları kendisini uyarır suçlu olduğu kesin olmayan kişilere sert davranıyorsun derler.
Bu arada nişanlı genç bir çift karakola getirilir. Kız, suçsuz olduğunu anlatmaya çalışır. Ama memurun katılığı değişmez, sonunda karakol amiri kendisini ikaz eder, sert hareketlerden vazgeç der. Dedektifin eşi ile de konuşur ve eşiyle konuşmasını tavsiye eder.
Kadın kocasına neden böyle huzursuz bir adama döndün aile hayatımız yok oldu biraz olsun beni de düşün diye sitem eder.
Sonuçta hırçın dedektif karakola getirilen belalı ve birçok suça karışmış şahsın üstüne yürür fakat şahıs sorgulamacının üstüne atlayarak üzerindeki silahı alır ve dedektife ateş eder. Dedektif rolündeki Douglas ölmeden önce hatasını anlar ve sorgusunu yaptığı kızın bırakılmasını ister.
Karakol filmine neden Oskar ödülü verilmediği hep tartışma konusu oldu. Kirk Douglas sinema tarihinin en güzel kadın oyuncusu Elanor Parker ile 1949 yılında başrollerini paylaştığı Karakol filminde, olağan rol yapar.
Ayrıca tüm sinema yaşamında Kirk Douglasa hiç Oskar ödülü verilmedi. Ancak bundan birkaç yıl önce sinema onur ödülü verildi. Her filmi olay olan aktör Zafer Yolları filminde savaş karşıtı bir görüntü sergiler ve savaşta ölenleri ortaya koyar.
Film savaşların perde arkasını teşhir eder. Zafer Yolları siyasi bir filmdir ve Avrupa´da sinematiklerde gösterilir.
Douglas aktör olarak filmi yaşar gibi oynardı. Fransa´da Sicemon isimli sinema dergisi 1959 yılında Paris´te Kirk Douglas ile yaptığı mülakatta sorar; Sayın Douglas pek çok film yaptınız, en beğendiğiniz film hangisi?
Douglas; Tabiki beni ilk öne çıkaran Karakol filmi. Aslında tiyatro içerikli olan filmin senaryosunu okuduğumda beni çok etkiledi. Film küçük bir karakolda geçiyor. Ben rolümü yaparken sanki yaşadım. Bu arada Avrupa´da Silvana Mangono ile Kral Ulysses filminde oynadık. Silvana muhteşem güzel bir kadındı ve rolünü iyi oynadı.
Sicemon; sayın Douglas Spartaküs filmi nasıl yapıldı?Douglas; Spartaküs romanını okumuştum. Kitap beni çok etkiledi. Bu arada tarihi filmlerde oynadım. 1952 sonrası soğuk savaş dönemi başladı. Bende politik senaryo yazarı Dalton Trumbo ile çalıştım. Hollywood´un en üretken senaryo yazarı idi.
1956 yılında onun politik kişiliğinden dolayı tutuklanmasına karşı çıktım. Trumbo sinema tarihinin Oskarlı filmi ´Roma Tatili´ filminin de senaryosunu yazdı. Film senaryo dalında Oskar aldı fakat hapiste olduğundan ödül ona verilmedi. Benim aslında siyasi kimlikli bir kişiyim.
1960 sonrası Başkan Kennedy 1947-56 arası McCarthy döneminde mağdur edilenlerden özür diledi ve Trumbo´nun ödülünü bizzat kendisi verdi. Trumbo cezaevindeyken kendisine verdiğim destekten dolayı teşekkür etti.
Kirk Douglas;Spartaküs romanı beni çok etkilemişti. Romanı yeniden okuyup senaryo yazarı Trumbo´ya kitabı verdim. Bu kitabı sinemada birlikte çekelim dediğimde Trumbo bana Spartaküs´ü senden başkası yaratamaz dedi.
Spartaküs filminin senaryosunu beraber hazırladık. Böylece Spartaküs beyazperdede yeniden doğdu.
103 yaşında kaybettiğimiz Kirk Douglas sinema tarihinde yerini sanatın çok ötesinde onurlu kişiliğiyle yıldızlara taşıdı.
