Akın Bodur/İskenderun
İskenderun Belediye Meclisi Denetim Komisyonu, belediyenin 2024 yılı bütçe gelir-gider hesaplarına ilişkin raporunu 17 sayfada açıkladı. Meclis üyesi Murat Kayış (CHP) başkanlığında ve üyeler Veysi Tarhan (CHP), Zeki Serdar Kınal (MHP), İlkay Abacı (CHP) ve Cemil Demir'den (AKP) oluşan İskenderun Belediye Meclisi Denetim Komisyonu, 20 Mart 2025 tarihli raporunda, "Belediyemizin analitik bütçe tekniği ve hedeflenen ilkelere uygun olarak hazırlanmış bulunan 2024 yılı gelir bütçesi 1.150.000.000 TL olarak tahmin edilmiş fakat yılsonuna yetmeyeceğinden 300.000.000 TL ek bütçe ödeneği yapılarak toplam 1.450.000.000 TL Gelir bütçesi hazırlanmıştır. Diğer taraftan 1.150.000.000 TL. Gider bütçesi tahmin edilmiş fakat yapılan 600.000.000 TL'lik ek bütçe ve 77.506.951,17 TL'lik önceki yıldan devir ile 1.827.506.951,17 TL gider bütçesi oluştuğu görülmüştür. 104.797.313,58 TL ödenek iptal edilmiş ve 231.620.000 TL ödenek sonraki yıla aktarılmıştır. 2024 yılında 1.461.686.093,75 TL net gelir, gider ise 1.491.089.637,59 TL olarak gerçekleşmiştir. Arasındaki fark 29.403.543,84 TL olarak gerçekleştiği anlaşılmıştır. 06/02/2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle şehrimiz ağır hasar aldığından gelir tahsilatları düşük gerçekleştiği, giderlerin ise 08.2.2023 tarih ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla olağanüstü hal ilan edilen illerde afetzede vatandaşlarımızın barınma ihtiyacı başta olmak üzere diğer ihtiyaçların giderilmesine yönelik çalışmalar tüm kamu kurum ve kuruluşlarımız gibi Belediyemiz tarafından da kesintisiz bir şekilde yerine getirilmiş ve yürütülmeye de devam edildiğinden gelir-gider dengesi bozulmuştur" ifadesine yer verildi.
Sosyal tesisler, afetzede vatandaşların kullanımına tahsis edildi
İskenderun Belediyesi'nin 2024 mali yılı bütçesinin, İçişleri Bakanlığınca hazırlanıp, 27.05.2016 tarih ve 29724 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 'Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği' hükümlerine uygun olarak hazırlandığı ifade edilen raporun genel değerlendirme bölümünde şunlara yer verildi: "5393 sayılı Belediye Kanununun 25. maddesine istinaden belediye meclisimizin 2024 yılı gelir – gider hesaplarının denetimi amacıyla 03.01.2025 tarihli meclis kararı ile oluşturulan komisyonumuzca; Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 il ve bir ilçede deprem tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilmiş ve vergi yükümlülükleri ertelenmiştir ve halen mücbir sebep hali devam etmektedir. Bu da belediyemizin öz gelirleri olan Emlak Vergisi (bina, arsa, arazi), Çevre Temizlik Vergisi vs. gibi vergilerin tahsilatını etkilemiş olup 2024 yılında genel tahakkuk tahsilat oranı düşmüş olup, hedeflenen gelirlere ulaşılamadığı gelir-gider dengesinin bozulduğu gözlemlenmiştir. Mülkiyeti belediyemize ait mahalli sosyal tesislerimiz, kapalı ve açık spor salonları, çok amaçlı salonları, taziye evleri gibi alanlar doğrudan afetzede vatandaşlarımızın kullanımına tahsis edildiği, ayrıca bu alanların dışında çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütleri tarafından birçok mahalde kurulan acil barınma alanlarının (çadır kent, konteyner kent vs.) alt yapı tesviyesi, kilitli parke döşeme, kaldırım karosu döşeme, asfalt kaplama, su elektrik, kanalizasyon, banyo, çamaşırhane bağlantısı gibi malzeme ve yapım işi gibi acil ihtiyaçlarında hızla karşılanması amacıyla mal ve hizmet alımlarındaki harcamaların ihtiyaçlara yönelik olarak şekillendirildiği görülmüştür. Yapılan incelemelerde; Belediye başkanlık makamı adına ilgili müdürlükçe, denetimlerin yapıldığı, üçer aylık faaliyet raporlarının, stratejik plan izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlandığı, tespit edilen hataların ve eksikliklerin giderilmesi için gerekli çalışmalar görülmüş bu yapılan çalışmalara devam edilmesi uygundur. Belediyemizin mal ve hizmet alımları ile ilgili ihale yoluyla yapılan işlemlerin dosyaları incelenmiş olup, doğrudan temin yoluyla yapılan mal ve hizmet alımları örnekleme yöntemiyle incelenmiş, usulüne uygun olduğu görülmüş olup aynı titizlikle devam edilmelidir. Belediyemizin mal hizmet ve yapım işleri ile ilgili hakediş ödemelerinin zamanında yapıldığı vadesi geçmiş bir ödemenin bulunmadığı görülmüş olup aynı titizlikle devam edilmelidir."
Doğrudan teminlerin yasal limit sınırında
Rapora şöyle devam edildi: "Belediyemizin geçmiş dönemlerdeki vergi dairelerine ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan vadesi geçmiş borçlarının kapatılması yönünde ciddi çalışmalar yapılmış olduğu görülmüş olup, aynı şekilde Vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan vadesi geçmiş borçlarının kapatılması ile ilgili çalışmalara devam edilmesi ve yeni çıkan 7440 sayılı yapılandırma kanunu kapsamında kurumlara olan borçlarımızın yapılandırıldığı tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler doğrultusunda doğrudan teminlerin yasal limit sınırında olduğu görülmüş olup 2025 yılı için temennimiz doğrudan temin ile alım yönteminin en az yüzde 50 oranında azalmasıdır. Bazı Müdürlüklerin harcama kalemlerinde jeneratör kiralamaları tespit edilmiş olup farklı dönemlerde farklı fiyat uygulamaları olduğu görülmüştür. Bu gider kaleminden kurtulmak adına ve gerektiğinde afet ve acil durumlarda kullanılmak üzere belediyemizin demirbaşına 1 - 2 adet aynı ölçülerde jeneratör alınıp bu harcama kalemi kaldırılabilir. Alım yöntemi olarak Doğrudan temin şekli tercih edildiği gözlemlenmiş olup bunun yerine ihale ile alınmasının birçok noktada daha faydalı olacağı öngörülmektedir. Yapılmış olan bazı ihalelerin pazarlık usulü değil de açık ihale yönteminin tercih edilmesi gerekmektedir. Makine ikmal ve Bakım Onarım Müdürlüğünde Akaryakıt ihalesi dışında tüm işlemlerin doğrudan temin yöntemi ile yapıldığı tespit edilmiştir. Kanununa uygun hazırlanmış olsa da devamı olan malzemelerin ihale yolu ile alınması gerekir. Dolayısıyla doğrudan temin ile alınan aynı malzemelerin ihale yapılarak alınmaması hayatın olağan akışına aykırıdır. Belediyemizin gelir imkânlarını aşan deprem ve deprem sonrasında oluşan bu zararların en aza indirilmesi amacıyla belediyemiz tarafından yapılan çalışmaların yerinde ve doğru kararlar olduğu, bütçenin yerinde kullanıldığı mevzuatların hızlıca irdelendiği, hızlıca kararlar alındığı gözlemlenmiştir. Denetim komisyonu olarak 2024 mali yılına ilişkin İskenderun Belediyesi birimleri (müdürlükleri) nezdinde yapılan tetkik ve incelemeler neticesinde; Belediyenin 2024 yılı gelir ve giderlerine ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve bağlı yönetmeliklerine uygun olduğu, Gelir ve Giderlerin Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinde bahsi geçen hesap kodlarından takip edildiği ve muhasebe işlemlerinin genel kabul görmüş muhasebe ilke ve prensiplerine uygun olduğu sonuç ve kanaatine varılmış olup, yapmış olduğumuz denetim sonucunda 2024 mali yılında gelir ve giderlerle ilgili olarak herhangi bir olumsuzluğa rastlanmamıştır."
İskenderun Belediye Meclisi Denetim Komisyonu, hazırladığı raporunu meclise bilgi olarak sunuldu. Meclis üyelerine yazılı olarak gönderilen raporun genel değerlendirme bölümü İskenderun Belediye Meclisi toplantısında okundu.