Eğitim-Sen´den bütçe eleştirisi

Sendika adına yaptığı yazılı açıklamada Eğitim-Sen İskenderun Şube Sekreteri Saadet Alan, bütçelerin ülke yönetiminde söz sahibi siyasal iktidarın gelirleri kimden toplayacağına ve bu gelirlerin kimlere veya hangi toplumsal kesimlere nasıl pay edileceğine dair yaklaşımını ortaya koyan politik belgeler olarak tanımladı. Alan, siyasal iktidarların belirledikleri bütçe politikası ile var olan eşitsizlikleri ortadan kaldırmak mı yoksa yeniden üretmek için mi kullanacaklarını açık ettiklerine dikkat çeken Saadet Alan, eşitleyici kamu hizmetlerinin tasarımı ve uygulanması, ihtiyaçları farklılaşan ve özel politika uygulaması gerektiren nüfus kesimlerinin ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, demokratik, kapsayıcı ve adil bir kalkınma, sadece kadınlarla erkekler arasında değil, grupların kendi içlerindeki eşitsizlikleri gidermek, kadın emeği sömürüsünün önlenmesi ve ev içi emeğin hakkının verilebilmesi, bütçe uygulama süreçlerinde eşitsizliğin yeniden üretilmesini engellemek, bütçe gelirlerinin toplanması ve harcama süreçlerinde eşitsizliğin yeniden nasıl üretildiğini ortaya çıkarmak için, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme (TCDB) yapılmasını önerdi.

“BM ortak programa rağmen adım atılmadı”
TBMM Başkanlığı´nın ilk kez 2013-2017 Stratejik Planı´ nda ´´kurum bünyesinde kadınların çalışma hayatındaki sorunlarına ilişkin duyarlılığı ve farkındalığı artırmayı gözetmek´´ ilkesine yer verilmiş olmasına rağmen, söz konusu ilkenin kağıt üzerinde kaldığını, hazırlanan bütçelerde bu ilkeye uygun hiçbir adım atılmadığına dikkat çeken Alan, şunları kaydetti: “BM Ortak Programı ile 11 pilot ilde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme (TCDB) için 2015´te hazırlanan projenin tamamlandığı bilinmesine rağmen 2018 bütçesi dahil TCDB hayata geçirilmemiştir. İşçiler, kamu emekçilerinin hak ve çıkarlarını korumakla görevli sendika ve konfederasyonlar, meslek örgütleri, demokratik kitle örgütleri, toplumsal kesimlerin temsilcileri tamamen sürecin dışında tutularak hazırlanan 2018 bütçesinin her aşamasında söz söyleme, yetki kullanma ve karar alma hakkı siyasal iktidarın tekelinde toplanmıştır. Aynı zamanda, yaratılan eşitsizliklerden en fazla etkilenen kesim olan kadınlar da sürecin dışında tutularak, bütçenin gerek hazırlanma, gerekse uygulama süreçlerine ‘kadın bakış açısı´ dahil edilmemiştir. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak bir yana, mevcut eşitsizliği daha da derinleştirmeye dönük yeni adımlar atılmıştır.”

Kadına ‘birey değil, ailenin unsuru´ yaklaşımı
İktidarın kadına birey yerine ‘ailenin unsuru´ yaklaşımına da işaret eden Alan, iktidarın kadına yönelik bu yaklaşımını 2011 yılında ”kadın” adını bakanlıktan çıkararak gösterdiğini, bu yaklaşımın 2018 yılı bütçesinden ”Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı” (ASPB) olarak yeniden yapılandırılan bakanlığa ayrılan kaynaklar kadının güçlenmesine yönelik politikaları hayata geçirmek yerine aileyi güçlendiren politikaların temel alınarak sürdürüldüğünü ifade etti. Alan, açıklamasını şöyle sürdürdü: “2017 yılı merkezi yönetim bütçesi içinde ASPB ´nin % 4 olan payı 2018 bütçesinde % 3.5´a indirilmiştir. ASPB bütçesinde parasal olarak bir artış olmakla birlikte, oransal bir düşüş vardır. Üstelik bu artış ne milyonlarca çocuk, engelli ve yaşlıya daha iyi bir sosyal hizmet sunmak için, ne de kadınların eşitliği içindir. Bu artış, oluşturulmaya çalışılan bağımlılık mekanizmalarını daha da arttırmak içindir. Öte yandan ASPB bütçesi kadınların şiddet, düşük ücretli ve güvencesiz çalışma, istihdama ve kamusal hizmetlerde erişimde ayrımcılık vb temel ihtiyaçlarına gerekli çözüm üretmekten uzak bir bütçe olma niteliğini korumaktadır. Çünkü bakanlık bütçesinin 20 milyar 519 milyon lirası yani % 84 ü sosyal yardımlara ayrılmıştır. Üstelik sosyal yardımlara ayrıldığı söylenen bu pay adil dağıtılmadığı gibi, başka alanlardaki açıkları kapatmak için kullanılmaktadır.”