Akçay'a 'taş kırma eleme tesisi'

İskenderun'un Akçay mahallesinde yıllarca kaçak çalıştığının tespit edilmesi üzerine faaliyeti durdurulan ve ceza yazılan Eryas Madencilik Mühendislik İthalat İhracat San ve Tic. Ltd. Şti'nin "kırma eleme tesisi"nin yeniden çalışması için çalışma izni alındı. Kırma eleme tesisinin inşaat müteahhitliğini bir milletvekilinin yakını üstlenirken, Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı Bebek, aynı tesis için 2022 yılında valiliğin "Çevresel Etki Değerlendirmesi gereklidir' kararı verilirken, farklı adresle yapılan aynı başvuruda bu kararın değiştiğini söyledi. Bebek, "2022 yılında verilen bu kararın değişmesinde hangi kriterler etkili oldu da şimdi 'ÇED raporu gerekmemektedir. Kentin yeniden imarı için, ihtiyaç maddesi niteliğinde 'Olivin' değildir" değerlendirmesini yaptı.
Bebek, 2023 yılı boyunca elde edilen partikül madde 10 verilerine Türkiye’nin en kirli havasına sahip yer olan İskenderun'da, hammaddeden yılda 350.000 ton 'EBT dolgu kumu, tandiş destek kumu, döküm kumu, cüruf düzenleyici, ter harç malzemesi ve kumlama kumu' üretiminin kırma eleme yöntemiyle yapılacağını söyledi.

İskenderun/SES
İskenderun'un Akçay mahallesinde önce kaçak olarak çalışan ve bu durumun tespit edilmesi üzerine ceza yazılan kırma eleme tesisi yeniden çalışmak için inşaatına başlandı. Tesisi yapan müteahhitin Hatay milletvekillerinden birinin akrabası olduğu öne sürülüyor. Tesis faaliyete geçerse, bir buçuk metre büyüklüğündeki kayalar birkaç aşamayla toz haline gelip, paketlenerek satışa sunulacak.

Güzelçay ve Akçay mahallesinde, ‘toz ve trafikle mücadele’

06 Şubat 2023 depreminde şehrin alt ve üstyapısının tamamen çöktüğünü ifade eden Akçay mahallesi sakinlerinden Mehmet Bebek, "Bu çaresizlik ve olumsuz koşularla mücadele etmekteyiz. Bunlar yetmezmiş gibi bazı mahallerimizin  çevre sorunu her geçen gün artmaktadır. Özellikle Güzelçay ve Akçay mahalleri, mevcut taş, maden, mermer ocakları sebebiyle oluşan yoğun toz ve trafikle de mücadele etmektedir" dedi. Hatay Valiliği, İskenderun Kaymakamlığı, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve İskenderun Belediye Başkanlığına yazılı şikayette bulunduklarını ifade etti. Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı olan Mehmet Bebek, "Taş kırma ve eleme tesisi istemiyoruz" adlı kampanya da başlattı.

“Mahallelilerin yaşamsal sorunlara sebep olacak”

Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı Bebek, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ulusal hava kalitesi izleme ağında yer alan istasyonlardan 2023 yılı boyunca elde edilen partikül padde (PM) 10 verilerine Türkiye’nin en kirli havasına sahip yeri ilçemiz olmuştur. Tüm bu olumsuzluklara ek olarak çevreye zarar veren yeni tesislerin açılması ve faaliyetine izin verilmesi, mahalle sakinleri üzerinde yaşamsal sorunlara sebep olacaktır. Bu noktada çektiklerimiz üzerine tuz döker gibi Eryas Madencilik Mühendislik İthalat İhracat San ve Tic. Ltd. Şti'nin, İskenderun'un Akçay Mahallesi, 2827 ada 5 nolu parsel, adresinde EBT Dolgu Üretim Tesisi 'kırma ve eleme tesisi' adı altında faaliyet göstermek için inşaata başlamıştır" açıklamasını yaptı.

Yılda 350.000 ton kum, kırma eleme yöntemiyle üretilecek

Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı Bebek, açıklamasını şöyle sürdürdü: "İşletmede, firmaya ait mevcut olivin ocağından nakliyesi yapılacak olan hammaddeden 350.000 ton/yıl 'EBT dolgu kumu, tandiş destek kumu, döküm kumu, cüruf düzenleyici, ter harç malzemesi ve kumlama kumu' üretimi kırma eleme yöntemi ile yapılacak."

Elemeden kaynaklı toz yayılımı saatte 10 kilo 

Bebek, "Şirketin Hatay Valililiğine verdiği projeye göre, elemeden kaynaklı toz yayılımının saatte 10 kilo olacağı yine taşımadan kaynaklı ise bunun kat ve kat fazla toz emisyonu yapacağı açıkken valilik tarafından 'ÇED gerekli değildir' kararı verilmesi, bizce izaha muhtaçtır. Bu işletmenin çevre kirliğine etkisi, herhangi bir  taş ocağının çevreye vereceği kirliliğe denk olduğu aşikardır" değerlendirmesini yaptı.

2022'de "gereklidir', 2024'te "gereksizdir" kararı

Eryas Madencilik Mühendislik İthalat İhracat San ve Tic. Ltd. Şti'nin daha önce İskenderun'un Güzelçay Mahallesi Şehit Piyade Teğmen Cahit Tütüncü Cad. 1. Sokak No: 4/3 adresinde hizmet verdiğini anlatan Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı Bebek, Valiliğin daha önceki kararında, "... 2734 ada, 10 nolu parselde 12.880,24 metrekare mevkiindeki Eryas Madencilik Mühendislik İth. İhrc. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan EBT Dolgu Kumu Üretim Tesisi projesi ile ilgili olarak bakanlığa sunulan PTD dosyası incelenmiş ve değerlendirilmiştir ÇED Yönetmeliği'nin 17. maddesi gereğince EBT Dolgu Kumu Üretim Tesisi Projesi'ne valiliğimizce 'Çevresel Etki Değerlendirmesi gereklidir' kararı verilmiştir' denilmişti" dedi. 
Bebek, şu açıklamayı yaptı: "2022 yılında verilen bu kararın değişmesinde hangi kriterler etkili oldu da şimdi 'ÇED raporu gerekmemektedir. Kentin yeniden imarı için, ihtiyaç maddesi niteliğinde 'Olivin' değildir. Bu toz duman içinde mahallemizde faaliyet gösteren, Dörtyol Ömür Süt ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi, Fil Filtre A.Ş. işletmeleri faaliyetlerini devam ettirebilmek için tamamen hijyenik ortama ihtiyaç duymaktadırlar. Bizler, Mehmet Fatih Sultan Mahallesi, Akçay mahallesi, Güzelçay Mahallesi sakinleri başta olmak üzere Eryas madenciliğin 'kırma ve eleme tesisi' izininin yeniden gözden geçirilmesini ve faaliyetinin durdurması için gerekli işlemlerin yapılmasını istiyoruz." 

Akçay Çevre ve Sosyal Dayanışma Derneği Başkanı Bebek, Dörtyol Ömür Süt ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Fil Filtre A.Ş işletmelerinin de 'kırma ve eleme tesisi' ve yerine karşı olduğunu belirtti.