Antakya’nın ‘koruma planı’ 1 Eylül’de askıya çıkıyor

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Antakya’da 307 hektarlık bölgenin riskli olarak ilan edildiğini belirterek, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile yaptığımız protokol çerçevesinde, sit alanları ve tescilli yapılara ilişkin her türlü plan, proje hazırlama, uygulama ve denetleme yetkisini Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak devraldık” dedi.

Bakan Ersoy, Hatay İl Afet ve Acil Durum Merkezi'nde düzenlenen Bilim Kurulu Toplantısı'na katıldı. Hatay Valisi Mustafa Masatlı, Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu ve Türkiye Tasarım Vakfı Genel Müdürü Barış Güleç’in de hazır bulunduğu, Hatay Afet Koordinasyon Merkezi'nde düzenlenen ‘Bilim Kurulu Toplantısı’na katıldı. Bakan Ersoy, toplantı öncesinde depremde zarar gören Kurtuluş Caddesi, Hatay Meclis binası, Hatay Kent Müzesi, Ulu Cami, Habib-i Neccar Camisini kapsayan tarihi alanları ve kent merkezini ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Hatay'da kurdukları Kültür Enkazı Ayrıştırma Tesisi’ne de geçen Bakan Ersoy, “Kurduğumuz bu tesis sayesinde, hassasiyetle yapılan kazılarda tespit edilen kültür enkazlarını ayrıştırma tesisimize taşıyor ve kullanılabilir malzemeleri yeniden güvence altına alıyoruz” paylaşımı yaptı.

Toplantı sonrası yaptığı açıklamada Antakya Tarihi Kent Merkezi Koruma Amaçlı İmar Planı'nı hazırladıklarını ve planın 1 Eylül’de askıya çıkacağını belirten Bakan Ersoy, alanında uzman bilim kurulu üyeleriyle iş birliği halinde çalıştıklarını söyledi. Toplamda 307 hektarlık bölgeyi riskli olarak ilan ettiklerini anlatan Ersoy, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile yaptıkları protokol kapsamında, sit alanları ve tescilli yapılara ilişkin her türlü plan, proje hazırlama, uygulama ve denetleme yetkisini devraldıklarını kaydetti.

Ersoy, hafriyat çalışmalarının 15 Eylül’de tamamlanmasıyla kurtarma kazısına başlanacağını dile getirdi. Ersoy “Bu bölgede antik şehir de var. Kurtarma kazı ekiplerimiz bu antik şehrin bulunduğu noktalarda kurtarma kazıları yaparak ilerleyecek” diye konuştu. Bilim Kurulu ile hasar tespit çalışmalarına ağırlık verdiklerini belirten Ersoy, sözlerine şöyle devam etti: Çeşitli oranlarda tamamen yıkılan, ağır, orta ve az hasarlı 405 kültür varlığı ve 107 vakıf kültür varlığının olduğu görüldü. Bu tespitlerle ilgili çalışmalar tamamlandı. Şimdi bunlarla ilgili restorasyon ve renovasyon çalışmaları yapılıyor. Şu ana kadar kültür enkazının yüzde 50’sine ulaştık.

Bilim Kurulu ile kentteki hasar tespit çalışmalarına ağırlık verdiklerini belirten Ersoy, şöyle devam etti:

"Hasar tespit çalışmalarını kültür varlığı ve vakıf kültür varlığı olarak ikiye ayırdık. Burada ilk etapta 443 kültür varlığı ve 141 vakıf kültür varlığının Antakya merkezde olduğu görüldü. Çeşitli oranlarda tamamen yıkılan, ağır, orta ve az hasarlı 405 kültür varlığı ve 107 vakıf kültür varlığının olduğu görüldü. Bu tespitlerle ilgili çalışmalar tamamlandı. Şimdi bunlarla ilgili restorasyon ve renovasyon çalışmaları yapılıyor."

Çalışmalarda kentsel hafıza ön planda tutuluyor

Ersoy, kentsel hafıza için alanın arkeolojik verilerini oluşturduklarını, eski yerleşim bilgilerini topladıklarını, bilimsel çalışmalar ve verileri göz önünde bulundurarak tespitler yaptıklarını ve yapıların mimari, karakteristik özelliklerini en ince ayrıntısına kadar araştırarak müdahale biçimlerini belirlediklerini anlattı.

Bakan Ersoy, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından mülkiyetleri kendilerine ait 18 tescilli yapıda restorasyon çalışmalarına başlandığını bildirdi.

Hatay Kent Müzesinin ihale aşamasının tamamlandığını, burayı kütüphaneye dönüştürme kararı aldıklarını ifade eden Ersoy, "Vakıflar Genel Müdürlüğümüz de şu anda 16 kültür varlığıyla ilgili restorasyon çalışmalarının ihale süreçlerini tamamladı" dedi.

Özel mülkiyetteki eserler için destek

Bakanlık dışında özel mülkiyette olan tescilli kültür varlıklarıyla ilgili de bir çalışma ve hibe programı hazırladıklarını, iki başvuru sürecinde toplam 279 yardım talebi oluştuğunu ifade eden Ersoy, şu bilgileri verdi:

"Bu yardım çalışmalarında üç aşamalı bir program uyguluyoruz. Birincisi ibadethaneleri içeren bir projelendirme süreci. Burada projeye 3 milyon lira destek veriyoruz. Uygulamaya geçtiği zaman ayrıca 25 milyon lira bir destek daha ödüyoruz. Bunlar üst limitler. Bizim kanun ve mevzuatımız maksimum yüzde 90'a kadarki harcamalara desteği içeriyor. Burada da belirli bir limitleme yaptık. Üst limit koyduk. Burada cami ve kiliseler için projede 3, uygulamada 25 milyon lira olarak tespit edildi. Turizm işletme merkezi yapılar oteller ve gastronomi tesisleri için proje destek limiti 1,5 milyon lira. Proje uygulama desteğiyle 12,5 milyon lira olarak Bakanlığımız tarafından belirlendi. Konut ve diğer yapılar için ise proje destek üst limiti 750 bin lira ve projeyi uygulama desteği de 5 milyon lira olarak belirlendi. Şu ana kadar başvurulan bütün projelerin tamamı kabul edildi, uygulamaya da başladık."

Kaynak: ktb.gov