Önsöz de mi okunmadı?

Ayşe Figen Arlı-Sadet Berkyürek/İskenderun

Batman 1. Sulh Ceza Hakimliği, 12 Eylül döneminde Çukurova Bölgesinde idam edilen 4 kişinin idamını, sıkıyönetim görevlisinin anlatımı, idam belgeleri, mektuplarının yazıldığı, Cumhuriyet Gazetesi ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti İskenderun temsilcisi de olan muhabirimiz Akın Bodur tarafından kaleme alınan ´Dört idam bir tanık´ adlı kitaba el konulmasına, dağıtım ve satışının yasaklanmasına karar verdi. Batman´da düzenlenen operasyonda adreste bulunan kitap ve dergilerle ilgili ´genel olarak tamamında´ ifadesinin yer aldığı hakimlik kararında, ´Dört idam bir tanık´ adlı kitap da, hiç verilmeyen bir örgütü övdüğü iddiasıyla toplatılmış oldu.
Sağ görüşlü 1, sol görüşlü 3 kişinin idamı ve o dönem ile süreci ele alan ´Dört idam bir tanık´ adlı kitaba yönelik suçlamalardan birisi de ´etnik, dinsel ve dilsel ayrımcılık´. Kitapta ise farklı etnik yapılara ilişkin idamlar yer alıyor. Yayınevi ve yazara tebliğ edilmeyen hakimlik kararında, ´Dört idam bir tanık´ kitabının Eylül 2010´da yayınlandığı belirtilirken, aynı sayfada ve kitabın altı ayrı yerinde geçen yayınevi Doğan Kitap görülmemiş ve ‘kitabın nerede basıldığına dair herhangi bir belge ve bilginin bulunmadı´ğına yer verildi.
´Dört idam bir tanık´ adlı kitaba ilişkin 01 Mart 2018 tarihinde alınan ve tebligat yapılmayan karar tesadüfen öğrenildi. Bodur´un avukatı Gökhan Küçük, karara karşı Batman 2. Sulh Ceza Hakemliğine itiraz etti. Batman´da yürütülen soruşturmada bir şüphelinin adresinde yapılan aramada el konulan beş yayın arasında yer alan ´Dört idam bir tanık´ adlı kitabın, toplatma gerekçesiyle uzaktan yakından ilgisi olmadığını belirtti. Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin de avukatı olan Gökhan Küçük, Anayasa, Basın Kanunu, AİHM kararlarına aykırı olan karara karşı yaptığı itirazda, “Toplatma kararındaki bütün kitaplarla birlikte yapılan toptancı değerlendirme ve suçlama yasaya aykırıdır' ifadesine yer verdi. Karara karşı itiraz eden avukat Küçük, 'Batman 1. Sulh Ceza Hakimliği toplatma kararı verirken kitap üzerinde gerekli incelemeyi yapmamış, görevlilerince yayınlar üzerinde yapılan incelemeyle bağlı kalmış, yetinmiş ve başta Anayasa olmak üzere 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanununa aykırı davranmıştır' ifadesine yer verdi.

'Önsöz dahi incelendiğinde kitabın konusu ve içeriği tespit edilir'
Avukat Küçük, itiraz dilekçesinde, 'Karardan müvekkile ait olan kitabın okunmadığı ve incelenmediği anlaşılmaktadır. Diğer 4 kitap için ileri sürülen gerekçe ve içerikle kısaca toptancı bir değerlendirme ile müvekkilin kitabı hakkında da karar verilmiştir. Kitap, 12 Eylül 1980´de idam edilen dört kişinin idamına ilişkin anılardan, o dönemde sıkıyönetim mahkemesinin gözlemine ilişkin anlatımlardan, idam edilenlerin infaz tutanakları ve ailelerine yazdıkları son mektuplarlardan oluşmaktadır. Üç sol görüşlü bir sağ görüşlü dört kişiye ait idamların anlatısıdır. Kitaptaki tüm fotoğraflar; kitapta anlatılan kişilerin kendilerinin ve yakınlarının fotoğrafları, mezarları, ailesi, mektupları ve arkadaşlarının fotoğraflarından ibarettir. Kararda ifade edilen gerekçe ve tespit müvekkilin eseri açısından geçerli değildir. Kitap hakkında herhangi bir soruşturma veya kovuşturma olmadığı gibi kitabın yayın koordinatörü, editörü vb. kişiler hakkında da 5187 sayılı Kanun´un 25. maddesinin ikinci fıkrasında sayılan suçlarla ilgili olarak herhangi bir soruşturma ve kovuşturma da bulunmamaktadır. Kitap 2010 yılında Doğan Kitap tarafından basılmıştır. Savcılığa da teslim edilmiştir. Eser bugüne kadar soruşturmaya uğramamış ve dava da açılmamıştır' görüşünü kaydetti.

´Toptancı değerlendirme ve suçlama yasaya aykırı´
Avukat küçük, itiraz dilekçesinde şunları belirtti: 'Toplatma kararındaki bütün kitaplarla birlikte yapılan toptancı değerlendirme ve suçlama yasaya aykırıdır. Toptancı bir yaklaşımla verilen karar; ifade ve basın özgürlüğünün özüne yönelik ihlal niteliğindedir. İtirazımızın daha iyi anlaşılması için kitap içeriğinin belirlenmesi zorunludur. Kitabın Önsöz´ü gazeteci rahmetli Nail Güreli tarafından kaleme alınmıştır. Önsöz dahi incelendiğinde kitabın konusunun ve içeriğinin Batman 1. Sulh Ceza Hakimliği´nin karar gerekçesinde ileri sürülen gerekçeyle hiçbir ilgisinin olmadığı kolaylıkla tespit edilecektir. Basit bir inceleme ile dahi tespit edilecek, kitabın sayfalarının çevrilmesiyle dahi farkedilecek bir olgu maalesef ki fark edilmemiştir.'

Avukat Küçük: Mahkeme kararı ile kitap içeriğinin ilgisi yoktur
Avukat Küçük, itiraz dilekçesinde, 'Mahkeme kararının gerekçesi ile kitap içeriğinin hiçbir ilgisi yoktur. Kitabın tek bir satırında dahi PKK, Abdullah Öcalan, kelimesi dahi geçmemektedir. Konu ile ilgili tek bir fotoğraf dahi yoktur. Ancak bu toplatma kararı her halükarda hukuka, usule ve yasaya aykırıdır' ifadesine yer verdi ve 'El Koyma, Dağıtım ve Satışının Yasaklanması' kararının Anayasa, Basın Kanunu, AİHS´nin 10. maddesinde düzenlenmiş olan ifade ve yayma özgürlüğüne de aykırı olduğundan kaldırılmasına karar verilmesini talep etti.