Bakanlar Kurulu kararına iptal davası

Akın Bodur/İskenderun

 Bakanlar Kurulu, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında 14.12.2017 tarih ve 30270 sayılı Resmi Gazete yayımlanan 02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İskenderun´un 6 mahallesinde 78.6 Hektar büyüklüğündeki üç farklı alanda ´riskli alan´ olarak, yeniden ilan etmişti. Danıştay ise qalınan ilk karar üzerine kararı iptal etmişti.
İskenderun Körfezi ve Çevresi Kentsel Dönüşüm Yenileme İmar ve Kamulaştırma Derneği Başkanı Hasan Bilir, Meydan mahallesi Muhtarı Ramazan Güneş ile yurttaşlar Semir Karadaş, Hamdiye Güneş, Aydın Demir, Namazan Güneş, Cemal Arslan, Cemile Sarı, Ali Gök, Zöhra Şahin ve Ercüment Kimyon tarafından Danıştay 14. Daire Başkanlığına gönderilmek üzere İskenderun Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi Başkanlığına dün verilen dava dilekçesinde, davalı olarak Başbakanlık ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıı gösterildi. Yürütmenin durdurulması istemli dava başvurusunda, konunun Anayasa Mahkemesine gönderilmesi de istenilen dava başvurusunda, İskenderun´da, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında 14.12.2017 tarih ve 30270 sayılı Resmi Gazete yayımlanan 02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile toplam 78.6 Hektar büyüklüğündeki üç farklı alanın ´riskli alan´ olarak ilan edilmesi kararının iptali istendi. Davayı açınlar, 02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan 6306 sayılı kanunun 2. ve EK-1 maddelerinin anayasanın 13. maddesindeki ´Temel Hak ve Hürriyetlerin sınırlanması´ ile 35. maddesindeki ´Mülkiyet Hakkının´ korunması kapsamında hak ihlali yaratması nedeniyle 6306 sayılı Kanunun 2. ve EK-1 maddelerinin anayasaya aykırılık oluşturduğunu da savundu ve anayasanın 152. maddesi kapsamında dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesini de talep etti.

´Karar, anayasaya aykırı´ iddiası
İskenderun Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 02.06.2015 tarih ve 9266 sayılı yazısı ile onaylanan 1/5000 Nazım İmar Planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Plan değişikliği ile bu planların dayanağı olarak, İskenderun´da Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında 12.10.2013 tarih ve 28793 sayılı Resmi gazete yayımlanan 16.09.2013 tarih ve 2013/5382 sayılı bakanlar Kurulu Kararı ile toplam 77 ha büyüklüğünde riskli alan ilan edildiğini ve Danıştay 14. Dairesinin 20.11.2015 tarihinde dava açılıp, Danıştay 14. Dairesi tarafından 20.06.2016 tarihinde 2015/10697 Esas Sayılı Yürütmenin Durdurulmasına karar verildiği; 04.10.2017 tarihinde 2015/10697 Esas 2017/4978 sayılı kararla da ´iptal kararı´ verildiği anlatılan dava başvurusunda, anayasaya aykırılık iddiasına ilişkin şunlara yer verildi: '6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda 14/4/2016 tarihli 6704 sayılı Kanunun 25 maddesi ile yapılan değişiklikle 6306 sayılı Kanuna eklenen EK- 1 madde ile riskli alanlarının belirlenmesindeki kriterler genişletilmiştir. 6306 sayılı Kanuna eklenen EK-1 madde; Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanlar; Üzerindeki toplam yapı sayısının en az yüzde 65´i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilir. Riskli alan sınırı uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir, şeklindedir... Riskli alan İlan edilen alanlarda Mülkiyet Hakkının korunması konusunda 20/03/ 1952 tarihinde kabul edilen İnsan Haklarının ve Temel özgürlüklerin Korunmasına ilişkin sözleşmeye Ek1 nolu Protokol Türkiye tarafından 19.03.1954 tarihinde onaylanmıştır. Devletin mülkiyet hakkına müdahale etmesi kabul edilemez. Riskli alanlar kapsamında yapılacak Projelere vatandaşın zorla katılı yada başka bir deyişle mülkiyetlerini başkalarına devri zorlanamaz. Milletlerarası sözleşme anayasamızın 90. maddesi göre yasal haklarımızın garantisidir. Bu nedenle bu yasalarla garanti altına alınan anayasanın 35. maddesindeki ´mülkiyet hakkının´ korunması kapsamında hak ihlali niteliğindeki kısıtlamalar olduğundan mülkiyet hakkınıın kısıtlanmasına sebep olacak olan 6306 sayılı kanunun 2. ve EK-1 maddelerinin anayasaya açıkça aykırılığı nedeniyle Anayasaya aykırılığı konusunda iptal kararları verilmek üzere dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesi gereklidir.'

İptal isteminin nedenleri 14 sayfalık dilekçede anlatıldı
Riskli alanların uygulama alan bütünlüğünün söz konusu olmadığı ade edilen dava dilekçesinde, şunlara yer verildi: '02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile toplam 78.6 ha büyüklüğündeki 3 farklı alan için 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği kapsamında rezevr alan belirlenmemiştir. Kanunun Uygulama Yönetmeliğine göre; Uygulama alanı: Bakanlar Kurulu kararıyla kararlaştırılan riskli alan ile Bakanlıkça belirlenen rezerv yapı alanını ve riskli yapının veya yapıların bulunduğu alanı, tarif etmiş olduğu halde 02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Rezerv Alan bulunmamaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığından alınan görüşü yasanın ve yönetmeliğin aradığı şartları taşımamaktadır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından İskenderun İlçesinde Araştırma ve çalışma yapılmamıştır. Mahallinde yapılan Araştırma ve inceleme yoktur. Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki riskli alan olarak belirlenen alanlarda İskenderun Belediyesi tarafından İmar Mevzuatına uygun olarak 2981 sayılı yasa Kapsamında Islah İmar Planları yapılmıştır. Islah İmar Planlarına göre Parselasyon işlemleri yapılmış ve Tapuya İmarlı Arsalar olarak kaydedilmiştir. Mülkiyetler üzerine İmar Mevzuatına Uygun olarak yapılar yapılmış ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri alınmıştır...'

Bilirkişi incelemesi ve keşif istendi
Dava konusu işlemler için keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasının gerekli ve zorunlu olduğu ve bilirkişi incelemesine karar verilmesi istenilen başvuruda, '... ´rant´ amaçlı 14.12.2017 tarih ve 2017/30270 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile üstün kamu yararı korunmamıştır. Dava konusu işlem İmar mevzuatına, Çağdaş Şehircilik ve Planlama İlkelerine, İmar plan bütünlüğüne, Nazım imar planı ana kararlarına, kentsel gereksinmeye ve kamu yararına aykırı olup plan kararının iptali zorunludur' ifadesine yer verildi.
Dava konusu işleme karşı yürütmenin durdurulması ve kararın iptal edilmesi de istenilen başvuruda şunlara yer verildi: '02.10.2017 tarih ve 2017/10907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan 6306 sayılı kanunun 2.ve EK-1 maddelerinin anayasanın 13. maddesindeki “Temel Hak ve Hürriyetlerin sınırlanması ile 35. maddesindeki Mülkiyet Hakkının korunması kapsamında hak ihlali yaratması nedeniyle 6306 sayılı kanunun 2. ve EK-1 maddelerinin anayasa ya aykırılıkları nedeniyle mahkemece anayasanın 152. maddesi kapsamında anayasaya aykırılığı konusunda iptal kararları verilmek üzere dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesi hakkında karar verilmesini talep ediyoruz. 2707 sayılı kanun gereğince Resmi Gazetenin 25.09.1982 tarihli nüshasında yayınlanan ve 07.11.1982 tarihinde halk oyuna sunularak kesinleşen 1982 Anayasasının 152. maddesinin ilk fıkrası ´Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun ya da kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini anayasaya aykırı görürse ve taraflardan birinin ileri sürdüğü Anayasaya Aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesi nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır´ şeklindedir. Bu maddeye göre, mahkemenizce Anayasaya Aykırılık iddiamız ciddi bulunur, anayasa ya aykırılık iddiamızın incelenmesi için Anayasa Mahkemesi ne gönderilir ve yüce mahkemece itirazımız yerinde görülür ve kabul edilir ise, söz konusu yasa maddesi iptal edilecek ve uygulanma olanağı kalmayacaktır. Açıklanan nedenlerle ilgili maddenin anayasaya aykırılığı konusunda karar verilmek üzere dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesini istemekteyiz.'