Deniz çöpleri için ‘eylem planı´

Sadet Berkyürek/İskenderun

Yayladağı´ndan Erzin´e 158 kilometrelik sahil şeridine sahip, 7 ilçesinin denize kıyısı olan Hatay sahillerinde deniz temizliği çin Deniz Çöpleri Eylem Planı hazırlandı. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından, aralarında Hatay Valiliği, Hatay Büyükşehir Belediyesi, İskenderun, Arsuz, Payas, Dörtyol ve Erzin belediyelerinin de bulunduğu 11 kurumun desteğiyle hazırlanan Hatay İli Deniz Çöpleri Eylem Planı Hatay Valiliği Komisyon üyelerinin görüşüne açıldı.
Çevre İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan eylem planı ile “Deniz çöpleriyle etkin bir mücadele yapmak ve doğal kaynakların kullanılmasında, ekolojik dengeye zarar vermemek amacıyla, deniz çöpü oluşmaması için katı atıkların kaynağında azaltılması, deniz çöplerinin temizlenerek azaltılması ve oluşumunun önlenmesine yönelik çalışmaların ilgili kurum/kuruluşlarla birlikte bölgesel ve ulusal düzeyde eşgüdümle yapılması, deniz çöplerinin kaynağında azaltılması için ihtiyaç duyulan sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının ilgili kurum/kuruluşlarla birlikte gerçekleştirilmesi önem arz etmekte olup, konuya entegre bir yaklaşım getirmesi ve yapılan çalışmaların düzenli ve sürekliliğinin sağlanabilmesi” hedefleniyor.

Sıfır Atık Projesinin devamı niteliği olan ‘‘Sıfır Atık Mavi Hareketi´´, deniz çöplerine yönelik halkın bilinçlendirilmesi ve gerekli çalışmaların başlatılması hedeflenirken görüşler doğrultusunda son şeklini alacak eylem planı paydaşların görev dağılımı yapılarak proje uygulamaya başlanacak.
İskenderun Teknik Üniversitesi tarafından yürütülen ‘hayalet ağlar´ ile ‘Daha Mavi İskenderun Körfezi´ projeleri ile Hatay Büşükşehir Belediyesi´nin deniz temizliğine yönelik çalışmalarına da yer verilen eylem planı taslağında Sahil Güvenlik, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından başlatılan çalışmalar hatırlatıldı.

Deniz neden kirleniyor?
Hatay sahillerindeki deniz ve kıyı alanlarında kirliliğe neden olan kaynakların başında Suriye ve Lübnan kıyılarında oluşan deniz çöplerinin rüzgar ve akıntılarla kıyılarda ve İskenderun Körfezinde birikmesinin geldiği ifade edilirken, Asi nehrine kıyısı olan ilçelerde dere yataklarına ve kanallara katı atıkların gelişigüzel şekilde atılması ve yağmur/taşkın suları ile bu atıkların denizlere taşındığına, Asi nehrine ve denize kıyısı olan ilçelerimizde çöp konteynırlarının yetersiz kaldığına dikkat çekildi. Deniz kirliliğine neden olan diğer kaynaklar ise şöyle sıralandı: “Yerleşim yerlerinden kaynaklanan atıkların kaynağında sınıflandırılmaması; Turizm amaçlı kullanılan kıyısal alanlardan denize atılan/karışan atıklar; İlimizde bulunan limanlarda deniz trafiğinde rol oynayan gemilerden atılan atıklar; Balıkçı barınaklarının faaliyetlerinden kaynaklanan atıklar; Mesire alanlarınında oluşan atıklar; Dere/nehir kıyılarında faaliyet gösteren işletmelerden kaynaklanan katı atıkların denize ulaşması.”

Kıyı temizliği yine HBB´de
Kirlilik kaynaklarından yola çıkılarak deniz çöpleninin temizlenmesi faaliyetlerinin planlanmasında Samandağ kumsalının Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre nesli kritik olarak tehlike altında olan yeşil deniz kaplumbağasına ev sahipliği yaptığı hatırlatılarak, bu nedenle deniz kaplumbağaların üreme mevsimi olan Mayıs-Eylül arasında kumsala motorlu araçların girmesinin yasaklandığı ve sahil temizliğinde kum eleme makinası kullanılmamadığı, temizlik çalışmasının personel ile yapıldığı kaydedildi. Sahillerin temizliğinde kullanılacak araçlar, katılacak kişi sayısı, temizlik yapılacak dönem ve sıklığının da planlanarak önerildiği eylem planında, ilçe kıyılarındaki temizlik sorumluluğunun Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülmesinin sürdürülmesi öngörülüyor.

Deniz dibindeki en yoğun kirlilik Samandağ´da
Eylem planı hazırlık sürecinde komisyon üyelerinin görüşleri doğrultusunda Samandağ, komisyon üyeleri ile yapılan toplantı sonucunda; deniz yüzeyi, deniz dibi ve sahil temizliği açısından pilot bölge olarak seçilirken, deniz dibinde çöp alanlarının en yoğun kirliliğinin Samandağ´da oluştuğu ifade edildi. Bölgede deniz dibi temizliği faaliyetlerinin lisanslı dalgıç bulunmadığından, ‘balıkçılık faaliyeti gerçekleştiren trollerin avlanma sezonu boyunca ağlarına takılan deniz çöplerinin kıyıya çıkarılması´ ile sağlanması öngörülüyor.

Deniz çöpleri için öneriler
Deniz çöplerinin kaynağında azaltılmasına yönelik öneriler ise şöyle sıralandı: “Arsuz, Dörtyol, Erzin ve Samandağ kıyı alanlarında hafta sonu yoğunluğuna göre çöp kutularının sayısının arttırılması; Arsuz, Dörtyol, Erzin ve Samandağ ilçelerinde plajlara sigara izmaritleri için ayrı kutuların konulması, kıyı bölgelerinde plastik poşet kullanımının azaltılması için alınabilecek önlemlerin belirtilmesi; Gezi teknelerinde deniz çöpleri ile ilgili bilgilendirme yapılması; Denize kıyısı olan ilçelerimizin plaj ve mesire yerlerinde uyarı tabelaları, afiş, reklam panoları gibi görsel ve yazılı materyallerle bilinçlendirme faaliyetlerinin yapılması planlanmaktadır.