Deprem bölgesinde kış ihtiyaçları artıyor

Sadet Berkyürek/İskenderun
Deprem sonrası yaşanan yıkım ve hasarın ardından, çok sayıda çocuklu aile, engelliler ve yaşlılar hala geçici barınma alanlarında yaşıyor. Soğuk hava koşulları, bu alanlarda yaşayanların daha fazla ısınma sorunu ile karşı karşıya kalmasına neden olacak. Hayata Destek Derneği, yayımladığı 28. Durum Raporunda, kış şartları da dâhil olmak üzere ihtiyaçları aktardı, devam eden sorunlara dikkat çekti.  

Saha çalışanları aracılığıyla kırsalda ve şehir merkezlerinde yer alan barınma alanlarında su, sanitasyon ve temizlik ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı veren dernek; afetten etkilenmiş çocuklara ve yetişkinlere psikolojik/psikososyal destek (MHPSS) çalışmaları düzenliyor ve barınma koşullarının iyileştirilmesi için de çalışma yürütüyor.  

Derneğin saha ekiplerinden aktarılan ve raporda yer verilen bilgilere göre kış koşullarını daha sert yaşaması beklenen bölgelerin başında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya'daki kırsal alanlar ve gayri resmi yerleşkeler geliyor. “Konteynerlerin büyük bir kısmının kışa hazır olmaması ve çadır alanlarının kış koşullarına uygun kapasitede olmaması da bölge sakinleri açısından risk taşıyor” gözleminin paylaşıldığı Hayata Destek’in deprem durum raporunda, Hatay’daki yaşam alanlarında elektrikli soba, branda, halı-kilim, su ısıtıcısı ve kışlık giyim eşyaları gibi ihtiyaçlar olduğu belirtiliyor. Ayrıca gayri resmi barınma alanlarında bulunan çadırların yıpranmış olduğu, kışa uygun olmadığı, yağan yağmurlardan sonra çadırların su geçirdiği ve çadır içerisinde bulunan tüm eşyaların ıslandığı, konteynerdeki ısınma ihtiyacının elektrik bağlantısıyla sağlandığı, ancak sık yaşanan elektrik kesintilerinin kışa hazırlık süreciyle ilgili önemli bir endişe kaynağını oluşturduğu kaydediliyor.

Koşullar kışa uygun hale getirilmeli

Raporun Hatay bölümünde kışa hazırlık ihtiyaçlarının öne çıktığı, afetten etkilenen kişilerin elektrikli soba, branda, halı-kilim, su ısıtıcısı ve kışlık giyim eşyaları talep ettikleri tespitlerine yer veriyor. Barınma ve hijyen koşullarına ilişkin rapordaki tespitler şölme: “Gayri resmi barınma alanlarında bulunan çadırların yıpranmış olduğu, kışa uygun olmadığı, yağan yağmurdan sonra çadırlarının su geçirdiği ve çadır içerisinde bulunan tüm eşyaların ıslandığı tespit edilmiştir. Çadır alanında yaşayan kişilerin en büyük isteği kalıcı barınma alanına sahip olmak ya da çadır koşullarının kışa uygun hale getirilmesidir. Soğuk hava nedeniyle kişisel hijyen için sıcak suya olan ihtiyaç daha da artmıştır. Hayata Destek su, sanitasyon ve hijyen (WASH) ekipleri, duş, tuvalet ve kullanım suyu için sahadaki ihtiyaç noktalarına duş-tuvalet üniteler yerleştirmiş, altyapı bağlantılarını yapmıştır. 10 adet su filtreleme cihazı için montaj çalışmalarına başlanmıştır. Bu destek sayesinde 11 farklı bölgede içme suyuna erişimin artacağı öngörülmektedir.”

Şiddet vakalarında artış gözlemleniyor

Çadır ve konteyner alanlarında mahremiyet eksikliğine bağlı olarak, çocuk koruma ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet vakalarında artış gözlemine yer verilen aktarıldığı raporda, Hatay’daki çalışmalara ilişkin şunlara yer verildi: Deprem kaynaklı fiziksel engeli olan ve savaş yaralanması olan bireyleri barındıran prefabrik evlerin bulunduğu alanlar ve konteyner kentler, yüksek hassasiyeti olan insanların yaşam koşulları için fiziksel olarak uygun değildir. Bir konteyner sorumlusundan alınan bilgiye göre, alanda barındırılan nüfusun %30'u fiziksel engeli olan bireyler olmasına rağmen, barınma alanının girişinde engelli rampası bulunmamaktadır. Hayata Destek dağıtım ekipleri, yangın koruma ekipmanları ve soba dağıtımları yapmıştır. Ayrıca, aile hijyen paketi, hijyen paketi ve kadın bakım paketi de dağıtılmaya devam etmektedir.  

Temiz suya erişim sorunu devam ediyor

Aynı raporun ‘emniyet ve güvenlik’ başlıklı bölümünde ise şu ihtiyaçlara dikkat çekiliyor:

“Artçı sarsıntılar bölgeyi etkilemeye devam etmektedir. Etrafında hiçbir güvenlik tedbiri alınmayan ve işaretlenme yapılmayan ağır hasarlı binaların bu sarsıntılar sırasında çökme riski çevrede bulunan insanlar için tehdit oluşturmaktadır. Hasarlı binaların yıkımı ve moloz kaldırma çalışmalarında sulama veya nemlendirme yapılmaması nedeniyle ortaya çıkan yoğun toz insanların sağlığını tehdit etmeye devam ediyor. Temiz suya erişim sorunu devam etmektedir. Bitlenme, uyuz ve bağırsak iltihabı vakaları devam etmekte olup diğer salgın hastalık riskleri halen mevcuttur. Hatay şehir merkezinde terkedilmiş evler ve yanmayan sokak lambaları nedeniyle insanların güvende hissetmedikleri birçok cadde/mahalle bulunmaktadır.”