Emlak vergisinde ´muafiyetler var´

Akın Bodur/İskenderun

Gayrimenkulü olan mükelleflerin ödemesi gereken vergiler arasında bulunan emlak vergisi ödemelerinin ikinci taksidini, 1-30 Kasım tarihleri arasında belediyelere ödemesi gerekiyor. Emlak vergisinin ilk taksitleri mayıs ayında ödenmişti.
Hatay´da bulunan belediyeler, kentte yaşayan ve gayrimenkulu bulunan kişilere basın aracılığı, cep telefonu mesajı veya whatsApp üzerinden mükellefleri bilgilendirme ve ödeme çağrısında bulunmayı sürdürüyor. Ancak belediyeler, bazı kişilerin emlak vergisinden muaf olduğunu gözardı ederek, gayrimenkulu olan herkesi ödeme yapmaya çağırarak, yapılan ödemeleri de itirazsız arıyor.
İskenderun´da da belediye gayrimenkulu olan mükelleflere gönderdiği cep telefonu mesajlarıyla bunları emlak vergilerini ya da bu verginin ikinci taksidini ödemesini istiyor. Önceki gün çok sayıda kişi yapılan çağrı üzerine belediyeye gidip ödemeye yapmaya ya da ödemeye itiraz etmeye çalışırken, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu, bazı mükellefleri emlak vergisi ödemesinin dışında tutuyor. Belediyeler ise bu kanun maddesini gözardı ederek, ekonomik krizin etkili olduğu günümüzde yurttaşlardan emlak vergisi talep ediyor. İskenderun´da yaşayan N.G. adlı kişi, İskenderun Belediyesinin emlak vergisindeki muafiyetini gözardı ettiğini belirtti. Belediye mali hizmetler müdürlüğünden ismine ve cep telefonuna gönderilen mesajda '20.09.2019 tarihi itibarıyla vadesi geçmiş borcunuz 455,66 TL´dir. Yasal işlem başlatılmadan ödeme yapmanız rica olunur. Not: Gecikme zammı tahsilat zamanında hesaplanacaktır' ifadesine yer verildiğini anlatan N.G., kendisinin emekli olduğunu ve Emlak Vergisi Kanununda tek evi olan emeklilere bu vergiden muafiyet getirdiğini ifade etti. Kentte ve ilde çok sayıda kişinin kanunun verdigi muafiyeti bilmediğini ve belediyelerin de bu insanlardan emlak vergisi tahsilatı yaptığını savunan N.G., 'Vatandaş bu kanunu bilmeyebilir ama belediyede görevliler alanlarında uzmanlar olduğu için bunu bilmesi ve vatandaşa bu yazıyı göndermemesi gerektiğine inanıyorum. Ekonomik zorluk yaşayan çok sayıdaki emekli, kanunun verdiği muafiyeti bilmediği için ekonomik sıkıntısını arttıracak emlak vergisini ödemeye, hatta faiziyle ödeme yapmaya zorlanabiliyor' değerlendirmesinde bulundu.
Emlak vergisi ödemeleri belediyelerin ´e-belediye´ sistemleri veya ilçe belediyeleri üzerinden yapılabildiği gibi, PTT havalesi veya belediyelerin banka hesap numaralarına Emlak Vergisi Mükellef numarasının yazılmasıyla da gerçekleştirilebiliniyor. Emlak vergisi ödemelerinden bazı gayrimenkul sahipleri ise muaf olabiliyor. Muafiyet için aranan şartları taşıyan kimselerin belediyeye başvuru yapmaları gerekiyor. Mükelleflerin 2019 yılında emlak vergisinden muaf olabilmesi için 2018 yılındaki menkul sermaye iradı gelirleri sınırının 34 bin lira olması gerekli.

Emlak vergisinden kimler muaf?
Ülkemizde, brüt yüzölçümü 200 metrekareyi aşmayan ve tek meskeni olan veya tek meskenin intifa hakkına sahip bulunan; kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere; geliri olmadığını belgeleyenler, gelirleri sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığından ibaret olan kişiler, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri ve engelli vatandaşlar gerekli şartları yerine getirdikleri emlak vergisinden muaf olabiliyor. Kişilerin emlak vergisinden muaf olunması için; hizmet karşılığı elde edilen ücret geliri, ticari, sınai ve mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, menkul ve gayrimenkul geliri, faiz ve temettü geliri veya benzeri türde bir gelirin olmaması gerekiyor. Geliri olmadığına dair bir belge ile meskeninin bağlı bulunduğu belediyenin mali hizmetler müdürlüğüne dilekçe verildiği takdirde emlak vergisinden muaf olunuyor. Emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığından ibaret olanlar, gazi ve şehitlerin dul ve yetimleri ile engelli vatandaşlar, dilekçe ve diğer belgelerle yazılı başvuru yaparak vergiden muaf tutulabiliyor. Kentte binlerce kişiyi, ilde yüzbinlerce gayrimenkul sahibini ilgilendiren emlak vergisi kanununda bazı muafiyetler bulunuyor. Geliri olmayıp, tek konutu olan kimseler belediyeye başvurmaları halinde vergi ödemelerinden muaf oluyor. Buna göre emekli olup yalnız sosyal güvenlik kurumlarından maaş alan kimseler de tek konutları için vergiden muaf olabiliyor.

Kanunun 8. maddesi ne diyor?
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8. maddesi emlak vergisindeki muafiyeti sıralıyor. Buna göre kanunun 8. maddesinde şu ifadelere yer veriliyor: 'Bina vergisinin oranı meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde ikidir. Bu oranlar, 5216 sayılı Kanunun uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yüzde 100 artırımlı uygulanır. Cumhurbaşkanı, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir. Cumhurbaşkanı, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²´yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yeni inşa edilen bina veya binaların vergisi, arsasının (veya arsa payının) vergisinden az olamaz. Bu hüküm binaların inşalarının sona erdiği yılı takip eden bütçe yılından itibaren dört yıl uygulanır.'
Ayrıca, belediyelerin emlak vergisi muafiyeti olan kişilerden aldıkları paraları da durumu fark etmesi ya da başvuru üzerine 14 Mayıs 2014 Tarih ve 53210 sayılı genelge gereği iade etmesi gerekiyor.