Höyük'te 'maden protestosu'

Akın Bodur/İskenderun
Arsuz'a bağlı Höyük mahallesi sınırlarında kalan 2 yeni maden ocağı için 2019'da hazırlanan ve 4. kez yapılmak istenen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Halkın Katılım Toplantısı, 36 kuruluş tarafından yapılan ortak açıklaması, "Madene hayır" sloganı ve pankartlarla protesto edildi. Protesto edenler arasında Arsuz Belediyesi de yer aldı.
İki krom madeni için birer saat arayla iki ayrı toplantı yapılması gerekiyordu. Toplantılara halkın ve katılımcıların tepki göstermesi ve protesto etmesi üzerine jandarma birlikleri, Höyük Kültür Sanat Doğa ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakan Dural ve dernek yöneticileri Doğa Parlar ile Yusuf Ağdaş'ı gözaltına almak istedi. Kalabalığın buna izin vermemesi üzerine arbede yaşandı, jandarma, aralarında Arsuz Belediye Meclisi üyelerinin de bulunduğu gruba müdahale etti. Gergin geçen protestoda, firma temsilcileri ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü görevlileri, toplantının yapılacağı alana alındı.

İki krom ocağı istemine, 4 tutanak

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından Höyük Mahalle Meydanındaki Keskin Tarım adlı işyerinde Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısına ilişkin tutanak hazırlandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü'nün 04.05.2024 tarihli ve E-
20289998-220.01-9392944 sayılı yazısı üzerine hazırlanan tutanakta "Arsuz ilçesinde, 'Krommer Mad. Mer. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.' tarafından yapılması planlanan '20066936 (Er:1076813) Ruhsat Nolu Krom Ocağı' projesi ile ilgili ÇED Yönetmeliğinin 9. maddesi gereğince; Halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, 28/05/2024 Salı günü saat 11:30'da Hüyük Mahallesi, Mahalle Meydanı, Arsuz/Hatay adresinde, Hatay Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü İl Müdür Yrd. Oya Aslan Bayram başkanlığında, halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı yapılmak üzere hazır bulunulmuştur. Halkın yoğun tepkisi üzerine halk bilgilendirme istememiştir. Toplantı sonlandırılmıştır" ifadesine yer verildi.
Arsuz Belediye Başkanı Sami Üstün, 'tutanağa düştüğü şerhte', "Toplantı açılmamış, yapılmamıştır" ifadesine yer verdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü'nün 04.05.2024 tarih E-20289998-220.01-9393777 sayılı yazısı üzerine hazırlanan tutanakta da şunlara yer verildi: "Arsuz ilçesinde, 'Krommer Mad. Mer. Nak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.' tarafından yapılması planlanan '20068401 (Er:3112220) Ruhsat Nolu Krom Ocağı' projesi ile ilgili ÇED Yönetmeliğinin 9. maddesi gereğince; Halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, 28/05/2024 Salı günü saat 10.30'da Hüyük Mahallesi, Mahalle Meydanında Arsuz/Hatay adresinde, Hatay Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü İl Müdür Yrd. Oya Aslan Bayram başkanlığında, halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı yapılmak üzere hazır bulunulmuştur. Halkın yoğun tepkisi üzerine halk bilgilendirme istememiştir. Toplantı sonlandırılmıştır."
Arsuz Belediye Başkanı Üstün, bu tutanağa da düştüğü şerhte', "Toplantı yapılmamıştır. Toplantı açılamamıştır" ifadesini belirtti.

“Tutanaklar gerçeğe aykırı tutuldu”

ÇED Halkın Katılım Toplantısına katılan ve aralarında 36 kuruluş temsilcileri ile Arsuz Belediye Başkanı Üstün ve mahalle muhtarı Rıdvan Dural'ın da imzaladığı ayrı bir tutanakta da, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği müdürlüğü tarafından hazırlanan tutanağın gerçeğe aykırı tutulduğu öne sürüldü. Dışarıda tutulan iki ayrı tutanakta, "... Her ne kadar il müdür yardımcısı Oya Aslan Bayram başkanlığındaki heyet resmi tulanağa halkın bilgilendirilmek istememesi üzerine toplantın sonlandığını, tutanak altına almışlarsa da, tutanak gerçeğe aykırı tutulmuştur. Halkın yoğun tepkisi nedeniyle toplantı açılmamış, halk bilgilendirilmemiştir. İzah edilen bu nedenlerle iş bu tutanağı tutma zorunluluğu hasıl olmuştur" ifadesine yer verildi.

36 kuruluştan da 'toplantıyı tanımıyoruz' açıklaması

2020, 2021 ve 2022 yıllarında Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Halkın Katılım Toplantısı yaptırılmayan yeni iki maden ocağına karşı ortak açıklama ve protesto dün de sürdü. Höyük Kültür Sanat Doğa ve Dayanışma Derneği (HÖKSAD), Hatay Depremzede Derneği, Arsuz Dayanışma Ağı, Hatay Ekoloji Politik, İskenderun Kadın Platformu, Mor Dayanışma Kadın Derneği, Doğanın Çocukları, Yeryüzü Ekoloji Kolektifi, Üç Ağaç Kültür Derneği, Sosyal Haklar Derneği İskenderun Temsilciliği, Hatay Eğitimsen Şubesi, Eğitim Sen İskenderun Şubesi, Eğitim Sen Arsuz Temsilciliği, TÖB-Sen (Tüm Öğretmenler Birliği Sendikası), Hatay Eğitim-İş 1 Nolu Şubesi, Hatay Eğitim-İş 2 Nolu Şubesi, Arsuz Atatürkçü Düşünce Derneği, CHP Arsuz ilçe örgütü, Arsuz Kent Konseyi, Hatay Sanatçılar Derneği, Hatay Atalık Tohum ve Yöresel ürünleri (HATYÜDER), Arsuz İş İnsanları Derneği, Ehliddar Kültür Merkezi, DEM, EMEP Hatay il örgütü, Toplumsal Özgürlük Partisi, TKP Arsuz ilçe örgütü, TKP İskenderun ilçe örgütü, Arsuz Kültür ve Turizm Derneği, Tarım ve Gıdada Engelsiz Gelecek Derneği, Modern Tarım Derneği, Yaşama Eşit Katılım Derneği, Hümanist Dünya Hareketi Derneği, Engelsiz Dünya Federasyonu  tarafından yapılan ortak açıklamada şunlara yer verildi: “Ranta, talana doymayan sermaye sahipleri ve işbirlikçileri; zehirli posanın altında kalan maden işçilerinin cesedinin dahi bulunmadığı Erzincan/İliç’teki katliamın hesabı verilmemişken, depremin yarattığı yıkımın yaraları sarılmamışken yine rant uğruna, sermayelerine sermaye katmak için canlı yaşamını hiçe sayarak yeniden mahallemize gelmek istiyorlar. Arsuz'un Höyük Mahallesinde 2019 yılından itibaren Krommer Mad. Mer. Nak İth. İhr. San.ve Tic.Ltd Şti. Krom Ocağı Projesi ile ilgili Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini başlatmış ve halkın tepkisiyle karşılaşmış; toplantı açılmadığına dair tutanak tutulmuştur. Proje ruhsat iptaline yönelik iki ayrı dava açılmıştır; hukuki süreci devam etmekte olup şu an Danıştay 8. Daire önünde incelemededir. Hal böyleyken şirket temsilcileri ve şürekası 3. defa köyümüzü rant alanına çevirmek ve ekolojik yıkım gerçekleştirmek için geliyorlar. Gelirken de yöre halkını ikna etmek amacıyla istihdam yaratacaklarını, krom madeni çıkarılırken doğaya, canlıların yaşam  alanlarına zarar verilmeyeceğine dair riyakarca tutum almaktadırlar. Biz bu yalanları Kazdağları’dan, İkizdere’den Akbelen’den, İliç’ten, Dikmece’den ve rezerv alanı olarak ilan edilen Antakya ‘dan biliyoruz. Bu sorun yalnızca Höyük halkının sorunu değil Kale Köyünden , Karaağaç’a kadar bütün Arsuz’un sorunudur. Hatay’ın sorunudur. Maraş merkezli  depremden en fazla etkilenen il Hatay’dır. Depremin izlerini  derinden yaşadığımız kadim şehrimizde, birçok sorun hala çözülmemişken; halk çadırlarda , konteynerlerde sağlıksız ve insani olmayan koşullarda hayatlarını sürdürmeye çalışırken sorunlara kalıcı çözümler üretmek yerine ; yeni yeni sorunlar üretmeye yönelik adımlar, halka rağmen, atılmaktadır. Krom Ocağı Projesi kapsamında 8 galeri açılacağı ve bu galerilerde günde 16 dinamit patlatılması sonucunda yeraltı su kaynaklarının yönünün değişme tehlikesi olacağı ve fay hatlarının faaliyete geçeceği endişesi yaratmaktadır. Yöre halkı hala depremin ağır psikolojik ve fiziki sorunlarını yaşarken böylesi halk düşmanı politikalarla doğayı tahrip edecek, canlı hayatını olumsuz etkileyecek bir girişimin sonuna kadar karşısındayız. Ülkemizde toplumsal, ekonomik birçok olumsuzluğa neden olan Covid-19 pandemisini yaşadık. Bu sürecin olumsuz etkileri bitmeden tarihin en büyük doğal afetini yaşadığımız bu coğrafyada doğayı, canlıları, ekolojik döngüyü hiçe sayan politikalardan, projelerden vazgeçilmesini, yaşam alanını savunan yöre insanları olarak doğayı talan etme inadınıza karşı, gücümüzü doğduğumuz topraklardan aldığımız cüretle, her zamanki duruşumuz ve kararlı tutumumuzla sizin yapacağınız toplantıyı tanımıyoruz ve bütün siyasi partileri, sivil toplum kuruluşlarını, doğa severleri, sorumlu bütün kurum ve kuruluşları projenin iptali için sorumluluğa, dayanışmaya davet ediyoruz.”

Biri 497,13 hektar, diğeri 1.323,78 toplam 1.820 hektarlık ruhsat alanı içindeki krom ocağı sahasının yörede yaşayan 5 bin kişi ile bölgedeki orman ve tarım alanını olumsuz etkileyecek Hüyük'te yapımı planlanan iki Krom Ocağı Projesi kapsamında 8 galeri açılacak ve bu galerilerde günde 16 dinamit patlatılacak. Patlamaların yöre halkında, yeraltı su kaynaklarının yönünün değişme tehlikesi yaratacağı ve fay hatlarının faaliyete geçeceği endişesi oluşturuyor.