´İhale usülsüz´ gerekçesiyle iptali istendi

İskenderun´da belediyenin 10 yıl süreyle kiralanmak üzere açtığı çay bahçesi ihalesini, hisselerin tamamı belediyeye ait olan İSKENT şirketin aldığı ortaya çıktı. İhaleyi alan firmanın, tesisi alt kiracıya devretme hakkı bulunuyor. Şirketin yönetiminde 4 belediye başkan yardımcısının bulunduğunu savunan bir yurttaş, İSKENT´un belediye şirketi olduğu için ihaleye katılmasının yasal açıdan mümkün olmadığına belirterek, Hatay İdare Mahkemesine dava açtı.

Akın Bodur/İskenderun

İskenderun Belediye Meclisinde oy çokluğuyla kabul edilen ve Hatay 2. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilen meclis kararı ile kentteki sosyal tesisin ihale yoluyla yeniden özelleştirilmeye çalışılmasına karşı dava açıldı. İskenderun´da yaşayan Nurhayat Polat adı kişi, avukatı Ezgi Gözel aracılığı ile İskenderun belediyesi aleyhine, Hatay İdare Mahkemesine yaptığı dava başvurusunda, ihalenin usülsüz olduğunu savunup, iptalini ive yürütmenin durdurulmasını istedi. İhale şartnamesinin rekabeti engelleyici madde barındırdığını da vurgulanan dava dilekçesinde, ihaleyi kazanan kuruluşun İSKENT´un belediye şirketi olduğu için ihaleye katılmasının yasal açıdan mümkün olmadığına da yer verildi.

'ihale yasaya aykırı' iddiası

Hatay 2. İdare Mahkemesine müvekkili adına dava başvurusunu yapan avukat Gözel, İskenderun Belediyesinin 07.12.2021 tarihinde yaptığı ihale ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen belediye 2 nolu çay bahçesinin (eski Down Cafe) kiralanması için şartnamenin yayımlandığını belirtti. Dava dilekçesinde, şunlara yer verildi: '... Müvekkil şirket her ne kadar bu ihaleye katılmak istese de taşınmaz kira ihalesine katılabilmek için aranan şartlara ilişkin şartnamenin 11. Maddesi şöyledir: ´Söz konusu kiralama ihalesine gireceklerin en az 20 yıl ticari faaliyette bulunması ve ticaret sicil kaydının olması, 16.000.000,00 TL ödenmiş sermayeye sahip olan bir işletme olması, bünyesinde en az 250 adet sigortalı işçinin olması ve bunları kanıtlayıcı dokümanların ibrazı gerekmektedir.´ Söz konusu madde ile isteklilerde en az 20 yıl ticari faaliyet, 16.000.000,00 TL ödenmiş sermaye, en az 250 adet sigortalı çalışan şartları aranmaktadır. Bu şartlar ihaleye çıkılan kiralama alanının niteliği ve işletilmesi açısından uygun değildir ve ihale katılımcılarının rekabetini engelleyici niteliktedir. Yıllık kira bedeli 377.500 TL olan bir yer için aranan şartlar ağırlaştırılmış niteliktedir. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun İlkeler başlıklı 2. maddesi uyarınca; ´Bu kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır´. ´Şartnamenin 11. maddesinde aranan şartlar ne ticari yaşam için ne de ihale süreci için olağan görünmemektedir ve istekliler arasındaki rekabeti azaltmaktadır. Şartnamenin 11. Maddesinin iptal edilmesi için müvekkil şirket tarafından 03.12.2021 tarihinde idareye başvurulmuşsa da ihale gerçekleştirilmiş ve 22.12.2021 tarihinde idare tarafından müvekkil şirkete red cevabı gelmiştir. Devlet İhale Kanunu madde 15/2 uyarınca; ´Şartnamelerde tekniğe uygun olmayan veya gerçekleşmesi mümkün bulunmayan kayıt ve şartların bulunduğu anlaşıldığı takdirde, komisyonlar ilgili idareye şartnameleri düzelttirmek üzere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale, yeniden düzenlenecek şartnameye ve 19. madde uyarınca yapılacak ilana göre yürütülür.´ Davalı idare itirazımızı dikkate almaksızın 07.12.2021 tarihinde ihaleyi gerçekleştirmiş ve açık bir şekilde yasaya aykırı davranılmıştır. Bu nedenle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ediyoruz.'

'İhale, ihaleye katılamayacak şirkette kaldı'

Avukat Gözel, İskenderun belediyesinin sosyal tesisin kira yoluyla özelleştirlemi ihalesinin, belediyenin şirketi İSKENT´te kaldığını belirterek, bunun yasaya aykırı olduğunu savundu ve iptalini istedi. Gözel, '... Devlet İhale Kanunu madde 6 uyarınca; ´Aşağıdaki şahıslar doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamazlar: 1. İhaleyi yapan idarenin; a) İta amirleri, b) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar, c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve sıhri hısımları, d) (Değişik : 2/3/1984 - 2990/2 md.) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç). 2. Bu kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar.' ifadesine yer verdiği dava başvurusunu şöyle sürdürdü: 'Usulsüz bir şekilde gerçekleştirilen ihale İSKENT İskenderun Kent Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi´nin (İSKENT) uhdesinde kalmıştır. 14 Ağustos 2020 tarih ve 10138 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde açıkça görüleceği üzere ilgili şirketin yetkilileri Mehmet Belen ve Kemal Nadir Ünal´dır. Mehmet Belen ve Kemal Nadir Ünal aynı zamanda İskenderun Belediye Başkan yardımcılığı görevini ifa etmektedir. Dolayısıyla kanunda sayılı olan ihaleye katılamayacak kişiler arasındadır. Devlet İhale Kanunu´nun 6. maddesi uyarınca; ihale yetkilisinin, ihaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanların, (belediye başkanının veya ihale işlemleriyle görevli bir belediye personelinin yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, şirket yöneticisi olduğu) belediyenin ortak olduğu şirket; belediyenin açmış olduğu taşınmaz satış ihalesine katılamaz. İhalede kamu yararını gözeten ve rekabet şartları yaratan hükümlere aykırı hükümler bulunmaktadır. İhale şartlarında bulunan 11. madde ihaleye katılımı engelleyecek niteliktedir. Davalı belediyenin ortağı olduğu şirkete verilmesi muhtemel görülen bir iş için bu şirkete göre belirlenen şartlar sonucunda ihale isteklileri azaltılmaya çalışılmıştır. Bu durum yukarıda açıkladığımız hükümlere aykırılık teşkil etmektedir. Anılan nedenlerle ihale rekabet koşulları içinde yapılamamıştır.'

'İhale, şeffaflık ve tarafsızlık ilkelerine de aykırı'

İhalenin yürütmenin durdurulması için İdari Yargılama Usulü Kanunu´nun (İYUK) 27. maddesindeki şartların sağlandığını belirten avukat Gözel, 'İYUK Madde 27´ye göre, Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.´ Somut olayda kanunda aranan iki unsur da birlikte sağlanmıştır. Şöyle ki anlatılan idari işlem açıkça hukuka aykırıdır ve bu hukuka aykırı işlemin uygulanması durumunda telafisi güç veya imkansız zararlar doğacaktır. Bu nedenle ivedilikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ediyoruz. Şeffaflık ve tarafsızlık ilkelerine aykırı olan bu ihalenin mahkeme tarafından iptal edilmesini, iptal kararı verilene kadarki süreç için yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini, ihalenin herkes açısından rekabete açık, uygun koşullarda tekrardan gerçekleştirilmesini böylelikle kamu yararının korunmasını talep ederiz' ifadesine yer verdi.

İhale itirazını belediye reddetti

Öte yandan söz konusu ihaleye bir şirket tarafından 07 Aralık 2021 tarihinde yapılan itiraz, belediyenin 13 Aralık 2021 tarihli yazısıyla reddedildi. Belediyeden firmaya gönderilen ve belediye başkan yardımcısı Mehmet Belen tarafından imzalanan yazıda, '... 07.12.2021 tarihli taşınmaz mah kira ihalesi, ilgi dilekçenizde belirtilen hususlara da dikkat edilmek suretiyle, şartname maddelerinde belirtilen hususlara uygun olarak, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu esaslarına göre, şeffaf, rekabete açık ve açık arttırım usülü ile sonuçlandırılmıştır' ifadesine yer verildi. İskenderun Belediye Meclisi CHP´li Üyesi Ali Mutlu, gazetemize yaptığı değerlendirmede, ihaleye ilişkin belediye yetkililerinden bilgi alamadığını, ihaleye kaç kişinin katıldığı ve kimde kaldığı bilgisinin verilmediğini söylemişti. İhalenin İSKENT´e verildiği duyumlarını aldığını belirten Mutlu, hisselerin tamamı belediyeye ait olan şirket yönetiminde 4 belediye başkan yardımcısının bulunduğunu da öne sürmüştü.