İki ayrı plan da iptal edildi

Hatay 2. Bölge İdare Mahkemesi, ormana 'kentsel servis alanı' planını iptal etti

İSKENDERUN 25.08.2024 02:19:00 0

Akın Bodur/İskenderun
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylanan Karayılan Mahallesi, 1291 nolu parselin 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planıyla mevcut orman alanının kentsel servis alanına dönüştürülmesini oybirliğiyle iptal eden Hatay 2. Bölge İdare Mahkemesi, aynı plana bağlı yapılan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğini de iptal etti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlar Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle mimar Ercüment Kimyon tarafından açılan davada mahkeme kararında, "1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğine dair işlemlerde de ''imar planlarında hiyerarşi'' ilkesi çerçevesinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır" ifadesine yer verdi. Karar, İskenderun 2. Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bitişiğindeki 135.941,66 metrekare büyüklüğündeki ormanlık alanı kapsıyor.

İmar Kanunu'nun 5. ve 8. maddelerine aykırı
Burcu Uçar Öztürk başkanlığında ve üyeler Gökhan Kocapiçak ile Caner Çörekçi'den oluşan mahkeme heyetinin oy birliği ile aldığı iptal kararında, İmar Kanunu'nun 5. maddesinde "Çevre düzeni planı, varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçek planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen, bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plan, Nazım imar planı, varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan, Uygulama İmar Planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır" şeklinde tanımlandığı ve aynı kanunun 8. maddesinde de "planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasındaki esaslar sıralanmış; belirtilen esasların onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler için de geçerli olduğu kuralına" yer verildiği belirtildi.

"Planların en üst ölçekten başlayarak birbirine uygun biçimde yapılması zorunlu"
Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Adana Bölge İdare Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere, 09 Temmuz 2024 tarihinde oybirliğiyle karar veren Hatay 2. Bölge İdare Mahkemesi, "Planların kademeli birlikteliği ilkesi çerçevesinde, planların en üst ölçekten başlayarak birbirine uygun biçimde yapılması zorunludur. Üst ölçekli planlarla belirlenen kararların, plan ilke ve kabullerine uygun olmak üzere nazım imar planlarında ve uygulama imar planlarında, bu planların gerektirdiği biçimde ve ölçeklerinin gerektirdiği ayrıntıda olması gerekmektedir" görüşüne yer verdi.

İmar planları hiyerarşi ilkesi çerçevesinde hukuk ve mevzuata aykırı
Hatay 2. Bölge İdare Mahkemesi kararında şunlara yer verildi: "... İskenderun ilçesi, Karayılan mahallesi, 1291 parsel numaralı taşınmazın, Hatay ili 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında 'orman alanı'' olarak ayrıldığı, anılan parselde Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş.'ye 135.941,66 metrekarelik alanda Liman Geri Hizmet Alanı olarak Orman Bölge Müdürlüğünün 14/07/2021 tarih ve 1652526 sayılı oluru ile 24 ay süreli ön izin verildiği, Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş. tarafından, Karayılan Mahallesi, 1291 parsel numaralı taşınmazın, Çevre Düzeni Planında Kentsel Servis Alanı olarak planlanmasına yönelik hazırlanan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliğinin, İmar Kanunu'nun 8. maddesi ve Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. ve 14. maddeleri uyarınca Belediye Meclisinde görüşülmek üzere 06.09.2021 tarihli dilekçe ile başvuru yapıldığı, Hatay Büyükşehir Belediyesince söz konusu Çevre Düzeni Planı değişikliği teklifinin Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 20/2. maddesinde belirtilen nitelik ve içerikte olmadığı gerekçesiyle belediye meclisine sunulmadığı, söz konusu Çevre Düzeni Planı değişikliği teklifinin Hatay Büyükşehir Belediyesince belirtilen eksiklikler doğrultusunda düzenlenerek tekrar Hatay Büyükşehir Belediyesine sunulduğu ancak bu başvuruların da belediye meclisine alınmadan reddedilmesi üzerine söz konusu Çevre Düzeni Planı değişikliği teklifinin önerge ile Hatay Büyükşehir Belediyesine sunulduğu ancak gündeme alınmadığı, bunun üzerine Hatay ili, İskenderun ilçesi, Karayılan Mahallesi, 1291 parsel numaralı taşınmaza yönelik hazırlanan Kentsel Servis Alanı amaçlı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile Depolama Alanı amaçlı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliklerine ilişkin teklif dosyasının Bakanlığa sunularak l No'lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 97 (h) maddesi uyarınca onaylanmasının talep edildiği, Hatay ili 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planının O36 no'lu plan paftasında (plan değişikliği onama sınırı içerisinde kalan alan) "Kentsel Servis Alanı (Liman Geri Hizmet Alanı amaçlı)" olarak gösterilmesine yönelik yapılan düzenlemenin l No'lu Cumhurbaşkanlığı Karamamesi'nin 102. maddesi ve 97. maddesinin (h) bendi uyarınca 17.02.2022 tarihinde davalı Bakanlık tarafından onaylandığı ve 01.03.2022 tarihinden itibaren Hatay Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünde Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 33. maddesi uyarınca 30 gün süre ile askıya çıkarıldığı, süresi içerisinde yapılan itirazlar reddedilerek de kararın kesinleştirildiği, bilahare kesinleşen 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına istinaden 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğine dair Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlar Genel Müdürlüğü işlemlerinin tesisi üzerine de bakılmakta olan işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerine ilişkin işlemin dayanağı 1/100.000 ölçekli çevre düzeni imar planı olup bu planın Mahkememizin 29.03.2023 tarih ve E:2022/787 sayılı yürütmenin durdurulması isteminin kabulü yönünde verilen kararı gereğince hukuka aykırı bulunarak yürütmesinin durdurulmasına karar verildiğinden, üst ölçekli planlara aykırı olarak tesis edilen dava konusu 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğine dair işlemlerde de 'imar planlarında hiyerarşi' ilkesi çerçevesinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Adana Bölge İdare Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere, 09 Temmuz 2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."