Kanserde, çevresel faktörler yüzde 90 etkili

Antakya/SES

Hatay İl Sağlık Müdürlüğü, dünyada en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olarak kabul edilen kanserin, kişinin yaşam süresini önemli ölçüde kısalttığını ve yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini anımsattı. Kanserinölümler arasında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada yer aldığı belirten Hatay İl Sağlık Müdürü Dr. Ümit Mutlu Tiryaki, 'Kanser, yüzde 90 oranında çevresel, yüzde 10 oranında ise genetik faktörlere bağlı oluşmaktadır. Çevresel faktörler arasında da tütün ürünlerinin kullanımı, sağlıksız beslenme ve obezite, alkol ve enfeksiyonlar ilk sıralarda yer almakta. Özellikle ortaya çıkışının önlenebildiği, taramalarla ölümün yok edilebildiği ve erken teşhis edildiğinde tedavinin yaşam kalitesine çok şey katabildiği kanser türlerini göz önüne alırsak korunmanın önemi artmaktadır' değerlendirmesini yaptı.
Kanserin bir organ veya dokudaki hücrelerin kontrolsüz şekilde bölünüp çoğalmasıyla gelişen kötü huylu tümör ve urlara verilen ad olduğunu anımsatan Tiryaki, yazılı. açıklamasında şunlara yer verdi: 'Kanserin 100´den fazla türü vardır. İnsan vücudunu oluşturan hücrelerin bazı risk faktörleri nedeniyle mutasyona uğrayarak aşırı çoğalarak içinde yaşadıkları dokulara zarar vermesiyle başlayan bu süreç, durdurulmaz ise ölümcül olabilir. Kanser hastalığı için iki grup risk faktörü vardır. Bunlar değiştirilebilir faktörler ve değiştirilemeyen faktörlerdir. Değiştirilemeyen faktörler yaş, cinsiyet ve aile öyküsüdür. Değiştirilebilir faktörler ise çevresel etkenlerdir. Bunlar, sigara ve alkol kullanımı; radyasyona maruz kalma; bazı virüsler; kötü beslenme alışkanlığı; gıdalardaki katkı maddeleri; uzun süre güneş ışığına maruz kalma; aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma; bazı kimyasal maddeler (katran, benzen, boya maddeleri, asbest v.b; hava kirliliği. Bu risk faktörlerinden biri veya daha fazlasına maruz kalmak bu kişide kesin kanser gelişeceğini göstermez, ama kansere yakalanma ihtimalini arttırır. Bazı insanlar birçok risk faktörü bulundurmasına rağmen yaşamı boyunca hiç kansere yakalanmazken, kanser tanısı konulan bazı hastalarda ise hiçbir risk faktörüne rastlanmayabilir. Kanserden korunma kanserin tedavisinden daha önemli bir husustur. Korunmada, yukarıda anlatılan başta sigara ve alkol olmak üzere, kanser yapıcı çevresel etkenlerden uzak durmak önemlidir. Bunun dışında düzenli spor yapmak, aşırı güneş ışığından sakınmak, sağlıklı beslenmek kanser riskini azaltacaktır. Dolayısıyla sağlıklı yaşam davranışları ile kansere karşı korunulabilmekte ve tarama programları sayesinde erken teşhis konularak yaşam süreleri uzatılabilmektedir.'

KETEM´de ücretsiz kanser taraması
Ulusal Kanser Tarama Programı kapsamında, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) 30-65 yaş arası kadınlara beş yılda bir HPV testi ile serviks (rahim ağzı) kanseri, 40-69 yaş arası kadınlara iki yılda bir mamografi çekimi ile meme kanseri, 50-70 yaş arası kadın ve erkeklerde iki yılda bir dışkıda gizli kan (G.G.K) tetkiki ile kolorektal (barsak) kanseri taramasının ücretsiz yapıldığını anımsatan Tiryaki, halkın tarama yaptırmak için KETEM ve aile hekimlerine başvurabileceğini anımsattı. Ücretsiz kanser taramalarının İskenderun, Antakya, Kırıkhan, Dörtyol ve Reyhanlı İlçe Sağlık Müdürlükleri bünyesindeki Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerde yapılıyor.