Nesrin Geyik/İskenderun
Yeni yapılacak İskenderun Kent Planlamasında toplumun sosyal ve kültürel yönden geliştirecek önerilen içermesi gerektiğine dikkat çeken Şahin, 'Üniversitemiz öncülüğünde planlama birimine danışmanlık hizmeti verecek içinde sivil toplum kuruluş temsilcilerinin de yer aldığı bir danışma kurulu oluşturulmasında yarar vardır' diye konuştu.
Planlamanın toplumun her alanında gelişimini öngörmekte olduğuna vurgu yapan Şahin, 'Bu genel yaklaşımdan yola çıkarak mekansal planlama İskenderun´un yakın geçmişinden bugüne sosyal yapısında nasıl bir değişime neden olmuştur diye soracak olursak; 1950´li yıllarda İskenderun deniz ile ilişkisi çok yoğun olan kıyısında denize girilen bir kıyıkent idi. Havaalanı mevcuttu denize inen uçakları ve yolcu vapurları ile kıyı boyunca uzak kentlere yolculuk yapılmakta idi. İskenderun kenti o dönemde sosyal ilişkiler yönüyle de yoğun bir şekilde yaşamını sürdürmekte idi' dedi.
'İSDEMİR kente ağır sorunlar yükledi'
Şahin, konuşmasını şöyle sürdürdü: 'Ancak, deniz ve hava ulaşım ilişkisi gelişmiş olmasına rağmen planlamada kent Turizm kenti olmasının yerine sanayi ağırlıklı planlandığını görüyoruz. 1960´lı yıllarda kaçak ve ruhsatsız olarak yapılan İskenderun Demir çelik fabrikasının yüklediği ağır sorunlar nedeniyle kentimiz doğal yaşamından uzaklaşmıştır. Tabii ki böylesine büyük bir sanayi yatırımı ülke kalkınması için gerekliydi. Hem üretim hem de istihdam ihtiyacını karşılamak üzere doğru bir yatırım olmuştur ancak yer seçimi ve çevreye vereceği olumsuz etkiler dikkate alınmamıştır. Genelde Sovyet yatırımlarında bu tür yapıların yakın çevresinde tüm çalışanların ihtiyacı olan konut ve sosyal tesislerde yapılırdı ancak burada böyle bir planlama yapılmamıştır. Sonuç olarak böylesine büyük bir ölçekte sanayi yatırımının İskenderun´da olumsuz etkisi olmuştur. Gecekondulaşma altındaki en büyük önemli sebeplerden birisi de budur diyebiliriz. Anadolu´nun çeşitli bölgelerinden iş bulmak amacıyla göçler oldu er grup kendi mahallesini yarattı. Dolayısıyla sosyal yapılarına uygun olarak daha az maliyetli kendi özgün yapılarını oluşturdular bunun sonucunda sadece fiziki yapı değil toplumun sosyal yapısı da bozuldu daha kozmopolit bir yapıya dönüştü ve başta belirttiğimiz nostaljik İskenderun büyüsü bozuldu, Peki bundan sonra planlama olarak neler yapılabilir? Planlama sadece fiziki yapıların belli bir disiplin içinde yapılmasını sağlayan kurallar zinciri değildir. Toplumun sosyal ve kültürel yapısını daha olumlu yönde geliştiren bir unsur olmalıdır farklı toplum kesimlerini birbirleri ile buluşturan ortak üretim yapmaya olanak sağlayan tedbirleri de içermelidir bunun için elimizdeki kısıtlı olanakları daha fonksiyonel kullanmalıyız.'
'iskenderun´un kalbi atmıyor'
Kent meydanlarının toplumun farklı kesimlerini buluşturan önemli kent unsurlarından birisi olduğuna vurgu yapan Şahin, İskenderun Atatürk Anıtı Alanının daha işlevsel bir konuma getirilebileceğine ifade etti. Kent meydanlarının kentin kalbinin attığı yerler olarak tanımlandığını söyleyen Şahin, şunları söyledi: 'Yaklaşık 10 hektar yüzölçümündeki ziraat bahçesi alanı tüm o bölgenin ihtiyacı olan sosyal etkinliklerin sağlanabileceği alan olarak değerlendirilebilir. Kent meydanları o kentin kalbi sayılır. Bu açıdan baktığımızda kentimizin kalbi atmıyor, diyebiliriz. İiklim olarak da uzun bir dönem faaliyet imkanı olan bu alanda daha etkin kullanılabilir hem Anıt Alanı hem de sahil şeridine düzenlenecek etkinliklerle bu alanlar farklı toplum kesimlerinin buluştuğu alanlar olarak değerlendirilebilir. Yukarı mahallelerden buraya kolay ulaşımı da kanal boyunca sahile toplu ulaşım imkanı sağlanması ile mümkün olabilir. Farklı bölgelerde eğitim kampüsleri kurulabilir. Böylece içinde her türlü okul eğitim ihtiyaçlarının karşılandığı tesislerin yapılması mümkün olur. Daha da önemlisi eğitimde fırsat eşitliği sağlanmış olur. Kent merkezindeki okul alanları da hem otopark hem de sosyal amaçlı tesis olarak değerlendirilebilir. Böylece kent merkezindeki bazı sokaklar iyileştirilecek sadece yaya kullanımını açılabilir. İskenderun kent planlamasında toplumun sosyal ve kültürel yönden geliştirecek önerilen içermelidir. Sonuç olarak üniversitemiz öncülüğünde planlama birimine danışmanlık hizmeti verecek içinde sivil toplum kuruluş temsilcilerinin de yer aldığı bir danışma kurulu oluşturulmasında yarar vardır. Böylece kendimizi bu kentte yaşayanlar planlamış ve dolayısıyla katkıda bulunduğu plana sahip çıkma bilinci oluşmuş olacaktr Ayrıca üniversite eğitimi de sadece teoride değil pratikte de karşılığını bulmuş olacaktır. Planlamanın belirli zaman aralıkları ile yapılması yerine hızla değişen koşullara uyum sağlaması açısından sürekli planlanmasında yarar vardır.'
Çalıştayda konuşan Hatay eski Milletvekili Mustafa Öztürk, “Sürdürülebilir şehirleşmenin İskenderun bölgesinde uygulanabilirliği” konusunda, mimar Müfit Tennioğlu da 'İskenderun´un kentsel gelişim sürecine tarihsel bir bakış ve gelecek öngörüleri' üzerine bilgi verdi. İSTE Rektörü Türkay Dereli, üniversite olarak değişimin eşiğinde olan İskenderun´un mekânsal planlaması ve gelişimi için, İskenderun Belediyesi ve ilgili tüm kurumlara her türlü desteği vermeye hazır olduklarını belirletti. Dereli, Mimarlık Fakültesi´nin; Mimarlık ve Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinin de bu yıl öğrenci alacağını ve kampüste yapımı süren mimarlık fakültesinin binasının da tamamlanmak üzere olduğunu ifade etti. Çalıştaya, İskenderun Belediye Başkanı Fatih Tosyalı, Arsuz Belediye Başkanı Asaf Güven, Mimarlar Odası İskenderun Temsilciği yöneticileri, akademisyenler ile sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarının temsilcileri de katıldı.