Akın Bodur/İskenderun
Çöloğlu, 'Suriyeli sığınmacılar konusu çok farklı yaklaşımlarla ele alınmalı. Nasıl farklı ülkeler sığınmacılara kamplara alıyor ve belli sürede orada kalmasını sağlayıp, daha sonra belirli koşullarda dışarıda yaşam olanağı sağlıyorsa, bizde de öyle olmalı. Sosyolojik açıdan böyle bakılmalı. Ancak, iş para kazanmaya geldiğinde durum farklı oluyor. Ve sorun olabiliyor. Sığınmacılar esnaflık yapacaksa, bunu yerli esnafla eşit şartlarda yapmasının sağlanması lazım. İskenderun´da odaya bağlı 1.600 bakkal ve bayi bulunuyor. Bunların 100´ü aşkın sayısı Suriyeli sığınmacılardan oluşuyor. Kayıt dışı sığınmacı bakkal ve bayinin de çok olduğu kanısında değilim. Zaten onlar da (sığınmacılar) daha çok kendi kendilerinden alışveriş yapıyorlar' dedi.
Kentte faaliyet gösteren Ayna Kültür Sanat Derneği ve Evimiz İskenderun Süpürge Derneğinin geleneksel Çarşamba sohbetine konuk olan İskenderun Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Mustafa Çöloğlu, ´bakkal amca nasıl kurtuluş´ konusunda bilgi verdi ve esnafın sorunlarını anlatıp, çözüm önerilerinde de bulundu. 1987´den beri esnaflık yaptığını, dördüncü dönemdir oda başkanlığını yürüttüğünü anlatan ve oda olarak esnafın hakkını korumanın görevi olduğunu anımsatan İskenderun Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Çöloğlu, küçük esnafın çok zor şartlarda ayakta kalmaya çalıştığını, bir lambayı yakmaktan korkan esnafın bulunduğunu söyledi. Esnaf geleneğinin önemli olduğunu, eskiden esnaf kültürünün daha güçlü olduğunu ama günümüzde bunun zayıfladığını; önceleri ihtiyaca göre esnaf yetiştirilirken günümüzde bu yaklaşımın kaybolduğunu, girişimcilerin çalışacakları sektörlere ilişkin odalarla görüşmediğini kaydeden Mustafa Çöloğlu, esnaf ve zanaatkarlığı bir arada yürütmenin çok önemli olduğunu söyledi.
'Esnafa dokunmak gerekir'
Yöneticiliğin sürekli kendini bilgiyi güncellemeyi getirdiğini, kişinin kendisini geliştirme zorunluluğu doğurduğunu belirten Çöloğlu, 'Esnafa da dokunmak gerekir. Onlara dokunduğunuzda onlar da sizi bırakmaz. Odanan kanunlar ve anayasa güvencesinde ve bunlar devlete küçük esnafı koruyan yükümlülükler getirmektedir ama bu pek görülmüyor. Bu koşullarda bunu çok da göreceğimizi sanmıyorum. Bunu iktidarı eleştirmek için söylemiyorum' diye konuştu. Yöneticilerin kısa, orta ve uzun vadeli projeleri olması gerektiğini, 10-20 yıllık hedeflerinin bulunması gerektiğini anlatan Çöloğlu, imkano ölçüsünde esnafı dolaştığını ve bunu sürdürdüğünü ifade etti. Çöloğlu, 'Esnafın, özellikle küçük esnafın korunması için elbirliği yapılması gerekekir. Esnafın ayakta durması ekonominin sürdürülebilir olması bakımından da önemli. Tek taraflı büyüme huzuru, barışı getirmez, aksine huzursuzluk getirir. Ve bu ne kadar sürdürülebilinir ki? Bunu sağlamak için Perakende Yasası düzenlenmeli; rekabet edebilmek için esnafla zincir market ve aynı işi yapan esnaflar arasında metre mesafesi olmalı; zincir marketlerin çalışma saatleri düzenlenmeli; sigara ve ekmek gibi şeyleri marketler değil bakkallar satabilmeli. Sigara satışından yüzde 4 kar eden bakkallar ve bayilerin 665 liraya ulaşan tekel harçları da kaldırılmalı; insanlar arasında iletişim olmalı özellikle girişimciler düşündükleri işyerini açmadan önce alanda çalışan odalarla görüşmeli, danışmalı. İletişim sosyal kaynaşma olarak görülmeli ve sosyolojik ve psikolojik açıdan da görmek lazım. Farklı ülkelerde esnaf, özellikle küçük esnaf devletler tarafından korunuyor. Bunlarla ilgili yasal düzenlemeler mevcut. Bu bizde de olmalı.
Fırsatçılık yapan esnaf var mı?
'Fırsatçılık yapan esnaf var mı? 'Esnafı simgeleyen ahilik ve Ahi Evran kültürü yok mu oldu?' yönündeki oruya yanıt veren Çöloğlu, 'Çok yakıştırmak istemiyorum ama evet fırsatçılık yapanlar olmuştur, fırsatçılar vardır. Ancak vatandaşlar bunu yapanları bilir. Ve vatandaş bir kez kandırıldığı bir yere bir daha gitmez. Vatandaş bu tür esnafı ilgili odaya da bildirebilir. Bize bildirirlerse, biz oda olarak gereğini yaparız. Ama şunu da söylemek gerekir ki, oda olarak bizim de çok fazla yaptırım gücünüz yoktur' değerlendirmesini yaptı.
KDV indirimi fiyatlara yansır mı?
Söyleşide hükümetin bazı temel gıda ve temel kullanım malzemelerinde KDV indirimine gittiği anımsatılıp, bunun fiyatlara yansıyıp yansımadığı yönündeki soruya yanıt veren oda başkanı Çöloğlu, şöyle konuştu: 'Piyasada çok belirsizlik var. Güvensizlikte. Bazı maddelerde KDV indirimi yapıldı, bu yansır mı? Elbette yansır ama ben bunun çok da yansıyacağını düşünmüyorum. Çünkü, esnaf satmaya korkuyor. Bu belirsizlik ortamında satınca yeniden alamayacağı endişesi var.'