Pirinçlik tesisi kamu zararıydı, enkazı kaldırılıyor

Arsuz’a bağlı Pirinçlik mahallesindeki tesislerin depremlerin de hasarı arttırdığı, yolun sahil kesiminde kalan lojman, trafo ile okul binasının bulunduğu alanda yıkım çalışmaları 3 gün önce başladı. Tesisler, Sağlık Meslek lisesi olarak da hizmet vermiş, bir dönem Suriyeli göçmenlerin oryantasyon eğitimlerine tahsis edilmişti.

Arsuz´da denize sıfır bir bölgede, 49 bin metrekare alana kurulan ve kullanılmadan çürümeye terk edilen İskenderun Pirinçlik Eğitim ve Karantina Tesisi, Sayıştay Başkanlığı´ın 2019 yılı Türk Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğü denetim raporunda uyarı konusu olmuştu. Tesisteki zararın tam ve gerçek boyutunun yerinde ve detaylı bir teknik incelemeyle tespit edilebileceği belirtilen denetim raporunda, binaların kullanım dışı kalmasının önemli hasar ve kayıplara da neden olduğu ifade edilmişti.

2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporu´na göre üzerinde, 24 adet bakımsız durumda lojman (5´i dolu, 19´u boş), atıl durumda motel binaları, atıl durumda yeşil alanlar ile eğlence mekânları, 2 katlı idare binası ile diğer eklentiler yer aldığı karantina ve eğitim amacıyla kurulan tesisin büyük bölümü hiç kullanılmamış, 1990 yılların ortalarında MKÜ rektörlüğünün kullanım için yaptığı başvuruyu, bakanlık uygun görülmemiş ve üniversitenin kullanımına vermemişti.

Kamu malı olması yolu kolaylaştırdı

Karayolları Genel Müdürlüğü´nün İskenderun-Arsuz arasında tesislerden geçen yol çalışması nedeniyle 2009 yılında binaların bir kısmı yıkıldı. Yolun genişletilmesinde, özel mülkün kamulaştırması yerine kamuya ait bu tesislerin içinden geçecek şekilde kaydırılmasının, dönemin etkin siyasilerinin talebi olarak da tartışılmıştı.

Hırsızlık ve önlemsizlik de çürümeyi hızlandırdı

Tesislerde kullanım dışı kalmaya bağlı olarak önemli ölçüde yıpranma, hasar ve kayıplara dikkat çekilen raporda, hasar ve kayıpların tam ve gerçek boyutunun yerinde ve detaylı bir teknik incelemeyle tespit edilebileceği de ifade edildi. Tesislerdeki kayıplarla ilgili şöyle denildi: “İdare tarafından bu taşınmazlar için, Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık şirketine 2010 yılında yaptırılan değer tespiti çalışması sonucunda düzenlenen (17.10.2011 – 001 sayılı) Rapor´ un 28´inci sayfasında; 2010 yılında tesis içerisinden geçen yol nedeni ile bazı binaların yıkıldığı, değerleme tespiti tarihi itibari ile lojman bloklarında sadece 6 dairenin kullanılmakta olduğu, geriye kalan motel ve lojman bloklarının tamamının metruk vaziyette olduğu ve korumasız bırakılan bu yapıların iç donanımının söküldüğü ve önemli ölçüde eksildiği, belirtilmektedir. Bu durumda 2019 yılı itibariyle her hangi bir olumlu değişikliğin (iyileşmenin) olmadığı, İdare yetkilileri tarafından da teyit edilmiştir. Binaların çatı, duvar ve zeminlerinde çatlak, su baskınına bağlı bozulma, kabarma gibi hasarların yanı sıra camlarda ve kapılarda kırılmalar ve ciddi eksikler olduğu, söz konusu taşınmazların korunmasına yönelik herhangi bir güvenlik tedbirinin halen alınamadığı, adli kayıtlara da geçen hırsızlık olaylarına bağlı çeşitli tesisat malzemesi ve demirbaş kayıplarının yaşandığı belirtilmiştir.”

Sayıştay´a göre de ‘önemli bir kamu kaynağı´

Sayıştay´ın raporunda Pirinçlik tesisleri ile ilgili tespit ve uyarıları içen bölüm şu değerlendirme ile tamamlanıyor: “Sonuç olarak, değerli bir kamu kaynağı niteliğindeki taşınmazın ve üzerindeki binalar ve eklentilerin, uzun yıllardır gelir getirici biçimde değerlendirilmemesi (işletme hakkının devri/kiralama, kullandırma, devir, satış), yeniden bakım onarım yaptırılarak İdarenin (veya başka bir kamu kurumunun) eğitim ve/veya sosyal faaliyetlerinde de kullanılmaması sonucunda önemli bir kamu kaynağı atıl durumda bırakılarak, kamu hizmeti amacına uygun kullanılmamakta, değerlendirilmemekte ve ayrıca binaların kullanım dışı kalması önemli hasar ve kayıplara da neden olmaktadır.”