Sadet Berkyürek/Arsuz
Kuklacı’nın yazarı Azar, kitabının imza ve söyleşiyi, romanın da geçtiği mekanda, Sayek Evi’nde, Arsuz’da gerçekleştirdi.
Cumhuriyet’den Berat Günçıkan’la 1988’de söyleşi için kapısını çaldığımız evin yeniden bahçesindeydik. Basamakları, sahili, limon ağaçlarıyla romanın mekan kahramanı olan evin avlusunda... 1934-1940 dönemi yaşanmışlığındaki ev, bu kez kuzenler, dayılar, arkadaşlarının çevrelediği Talin Azar’ın imza ve kitap satışı etkinliğinde buluşturdu.
Arsuz, İskenderun, Paris, Beyrut, aşk, dönemin baskın-egemen yapısını temsil eden aile, ilhak, kent hafızası…
Arsuz; “Anadolu, Bizans, Helenistik, Levanten, Arap, Fransız, Rum, Ermeni, Alevi ve nicesi…”
1930’lar… 2. Dünya Savaşı’nın ayak sesleri buradan da duyuluyor…
Yılların birbirine bir adım kadar uzak olduğu bir atmosferde, büyük aşklar, büyük hayal kırıklıkları büyük tedirginlikler...
Okuru 1930’ların İskenderun, Arsuz, Beyrut ve Paris’i arasında dolaştırıyor. Bir dönem romanı mı, ilk kez bu kadar içerden, adeta ailenin mahremiyetinden bir inceleme mi, Sen de Gitme Triandafilis’le aynı dönemle örtüşen bir tanıklığa yeni kapı mı?
Talin Azar, peyzaj mimarlığı ve çevre yönetimi uzmanı. Bir söyleşide, “Mekan araştırmaları için kullandığım eski haritalar, arşivler, sözlü, yazılı tarih anlatıları, biyografi çalışmaları benim için her zaman hikaye zenginliği içeren unsurlar oldular” diyor. İşte o Ev, 1930’lardan bugüne bir hafızayı da günümüze taşıyor. Ve o ev gerçek, Arsuz’da, ayakta.
EV, bir aile hikayesi, bir mekan ilişkisi, kapalı bir dönemin penceresi…
İskenderun’a modernizmin elinin henüz değmediği dönemlerinin mekanlarını kitabın satırlarından seçerek ayırdım. Kiliseleri, camileri, otelleri, lokantaları, konsolosluk binalarıyla İskenderun’u… Hele de 6 Şubat depreminin yıkımınınaardından o mekanları kentin içine yeniden yerleştirdim.
Arsuz’da ise her bir karakteri bugüne uzanan ilişkileriyle takipteydim. Dedim ya hayli içerden bir göz…
Roman boyunca tutkularının gelgitlerindeki Paul ve Maryse Hilz’le İskenderun sokaklarındaydım adeta. Maryse, satırlar ilerledikçe bir roman kahramanı olmaktan çıkıp tarihi kimliğe dönüşüyor.
Arkaplanda varlıklı gayrimüslüm aile üzerinden 10 günlük bir tarihsel karşılaşmanın incelemesi. Havacılık tarihi içinde bir kadının varoluş öyküsü. O Ev, okur için de artık herhangi bir mekan olmayacak.
