TMMOB kamu denetimi istedi

İskenderun/SES

Makina Mühendisleri Odası İskenderun Temsilciliği, Düğünyurdu (Cebike) Mahallesindeki yeni TOKİ Konutları GB 11 Blokta meydana gelen olayda aynı aileden 3’ü çocuk olmak üzere 4 kişi hayatını kaybetti, 21 kişinin zehirlenme sonucu hastaneye kaldırıldığı olayla ilgili açıklama yaptı. Olayla ilgili bilirkişi incelemesinin merkezi ısıtma sisteminin uygulandığı bloklarda yeni bir denetimin gerektirip gerektirmeyeceği, gerekli denetimlerin tamamlandığı yönünde kamuoyunun bilgilendirilmesi talep edilirken, TMMOB'nin yazılı açıklamasında yıllık kontroller ve bakımlarla ilgili, herhangi bir yasal çerçeve belirlenmediğine dikkat çekildi.

Makina Mühendisleri önerilerini sıraladı

Makina Mühendisleri Odası İskenderun İlçe Temsilciliği Başkanı Durukan, neredeyse her yıl kış aylarının gelmesiyle yaşanan Karbon monoksit (CO) zehirlenmelerini hatırlattı ve tedbirler alınmadığı sürece ölümler devam edeceğini söyledi. Yaşanan acı olay sonrası Makina Mühendisleri Odası olarak, önerilerde bulunan Durukan, "Kamusal bir hizmet olan Şehir içi Doğalgaz Dağıtım Faaliyeti 4646 sayılı Doğalgaz Kanununa göre gaz dağıtım şirketleri aracılığıyla yapılmaktadır. Doğalgazın, kullanım mahallerine sağlıklı ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasında ve her türlü emniyet tedbirlerinin alınıp alınmadığının denetiminde, bu kuruluşlar görevlendirilmiştir. Bu kuruluşlar, TS 7363’e göre doğalgazın ilk devreye alınmasında gerekli kontrolleri yapmakta ve gaz arzını sağlamaktadır" dedi.

Kontrol ve bakım için yasal çerçeve belirlenmemiş

Yıllık kontroller ve bakımlarla ilgili, herhangi bir yasal çerçeve belirlenmediğine de dikkat çeken, gazın güvenli kullanımının sadece nihai tüketicinin duyarlılığına bırakıldığını vurgulayan Durukan, bu konunun ivedilikle ulusal düzeyde geçerli ve uygulaması zorunlu olacak yasal bir statüye kavuşturulmasının zorunluluğuna işaret etti. "Kamusal hizmet veren başta meslek odaları olmak kaydı ile periyodik kontrol ve denetimlerin kamu otoriteleri tarafından yapılması zorunlu hale getirilmelidir" diyen Durukan, Doğalgaz yakıcı cihazı bacaya bağlayan atık gaz çıkış borusu periyodik olarak akredite firmalar tarafından denetlenmesini, yırtık, delik ve benzeri deformasyona uğramış atık gaz boruları standartlara uygun malzemelerle mutlaka yenilenmesi gerektiğini ifade etti.

Teknik şartnamede değişiklik önerdi

Durukan, yazılı açıklamasında şunları kaydetti: "Bu borular, baca gazlarından, yoğuşmadan ve ısıdan etkilenmeyecek kalite ve kalınlıkta olmalı, yukarıda bahsettiğimiz periyodik denetimlerde de, bu husus dikkate alınmalıdır. Atık gaz borusu olarak, çok çabuk deforme olan esnek alüminyum bağlantı malzemesi kullanımı uygulamasına son verilmeli, cihaz bağlantılarında sabit bağlantılar yapılmalı, mutlaka esnek bağlantı gereken yerlerde ise, paslanmaz esnek çelik boruların kullanılması konusunda, teknik şartnamelerde değişiklik yapılarak, hemen uygulamaya konulmalıdır.

Havalandırma menfezleri kapatılmamalı

Doğalgaz tesisatından kaynaklı boğulma olayları, genellikle yanlış uygulamalar ve bu konuda yeterli toplumsal bir bilinç oluşturulmamasından kaynaklanmaktadır. Aslında bacalı doğalgazlı cihazlar, baca tepmelerinden kaynaklı tüm riskleri ortadan kaldıracak emniyet düzenekleriyle donanmıştır. Ancak bazı servisler, bacanın iyi çekmemesi nedeninden ötürü, cihazın arızaya geçmesini önlemek için, bu tertibatı devre dışı bırakabilmekte ve baca gazı zehirlenmesinden kaynaklı ölümler meydana gelebilmektedir. Yukarıda belirttiğimiz periyodik denetimler, böylesi hatalı uygulamaların da önüne geçebilecektir. Bir metreküp doğalgazın yakılabilmesi için yaklaşık 10 m3 taze havaya ihtiyaç bulunmaktadır. Yanma havası bu cihazların konulduğu mahallere yerleştirilen ventilasyon (havalandırma) menfezleri vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu menfezlerin hiçbir şekilde kapatılmaması gerekmektedir.

Karbonmonoksit zehirlenmesi riskine dikkat!

Ancak yine bilinçsizlik ve ihmalden kaynaklı olarak, soğuk hava girişini engellemek için bu menfezler kapatılabilmektedir. Bu nedenle ortamda yeterli hava kalmaması sonucu, Karbon monoksite (CO) bağlı boğulma riskleri oluşmaktadır. Doğalgaz bacalarına kesinlikle aspiratör vb. başka bir cihaz bağlanmamalı, her cihazın baca bağlantısı bağımsız olmalıdır. Kombi cihazlarının her yıl yaz sezonunda MYK belgesine sahip yetkili kişiler tarafından bakımlarının yapılması, emniyetle çalışmaları için bir zorunluluktur. Bu konuda gerekli düzenlemelerin mutlaka uygulamaya konulması gerekmektedir. Karbon monoksit gazının ortamda belirli bir seviyeye ulaşması durumunda veya herhangi bir gaz kaçağı durumunda alarm veren sensörler mevcuttur. Bu aygıtların kullanımının yaygınlaştırılması kazaların önüne geçecektir. 4646 sayılı Doğalgaz Kanununa bağlı yönetmelikler uyarınca, doğalgaz iç tesisatlarının Doğalgaz İç Tesisat Yetki Belgesi‘ne sahip bir makina mühendisinin tam zamanlı olarak çalıştığı şirketlerce yürütülmesi zorunludur. Odamızca bu hizmetleri verecek şirketler tescillenmekte ve kendilerine büro tescil belgesi verilmektedir.

Projeler mesleki denetimden geçmeli
Bunun yanı sıra bu mühendislerce yürütülen hizmetler, her proje bazında Oda mesleki denetiminden geçirilme zorunluluğu bulunmaktadır, yetkili mühendisin firmada halen çalışıp çalışmadığı, mesleki açıdan bir ceza alıp almadığı kontrol edilmektedir. Ancak birçok gaz dağıtım şirketi, hizmetin kamusal niteliğini göz ardı ederek, söz konusu MMO Büro Tescil Belgesi‘ni yetkilendirme aşamasında aramamaktadır. Bu durum, firmalarca ilgili idarelere sunulan yetkili mühendis belgesini şekli bir konuma sokmakta, mesleki anlamda ceza almış ya da o firmada halen çalışmayan mühendisler eliyle de bu hizmetlerin verilir gibi gösterilmesine neden olmaktadır. Kentsel gaz dağıtım şirketleri ile bu konuda EPDK nezdinde defalarca yapmış olduğumuz girişimler ne yazık ki sonuçsuz kalmıştır. Makina Mühendisleri Odası olarak, sıraladığımız ve ivedilikle gündeme alınması gereken adımların atılması doğrultusunda çabalayacağımızı ve bu tür ölümlü olayların yaşanmaması için ilgili tüm kurum, kuruluşlar ile kamuoyunu yukarıda aktardığımız bilgiler ışığında duyarlı olmaya davet ediyoruz."