Sadet Berkyürek/Arsuz
Belediyenin yaklaşık 60 dönümlük alanda başlatacağı tarımsal çalışmanın öncülü olarak kış sebzeleri tohumlarının çimlendirilmesi, fidelendirilmesi için Türkan Gökpınar´ın tarlasındaki bu işlemde boy verecek fideler viyollere taşınacak teker teker… sulama sistemi kurulması beklenen kooperatif alanında ekim ayı sonunda bu fidelerin taşınarak dikiminin yapılması planlanıyor. Dereotu, maydonoz, roka ise doğrudan kooperatife tahsis edilen belediye arazisine serpilerek üretilecek.
Kooperatif adına sebze üretiminde ilk adım, Türkan Gökpınar´ın 800 metrekarelik arazisi üzerinde, Sayek ailesinin toprağın hazırlamasına katkısı, Başkanlığını Sibel Çam Ağçuka´nın yaptığı Hatay Atalık Tohum ve Yöresel Ürünler Derneği HATYÜDER´in tohum desteğiyle gerçekleştirildi. Diğer bir destek de hem dernek hem kooperatifin yöneticisi ve aynı zamanda üretici Gülten Alkaya´nın solucan gübresi ile geldi…
Sınırlı Sorumlu Arsuz Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, kuruluş çalışmalarının tamamlanmasının hemen ardından TKTK´ya proje başvurusu yaptı, Ticaret Bakanlığı tarafından makine alımı hibe desteği ile dikkati çekti. Arsuz´da kentin gelişiminde tarımı öne koyan anlayışın ilk desteği ise, atalık tohum üretimiyle görünür oldu. Arsuz Belediyesi İmar Limited Şirketi eliyle, yine belediyenin arazisi üzerinde atalık tohumla buğday ekimi, üretici kadınlara sağlanan Kadıneli Semt Pazarı ile destek bir adım daha ileriye taşındı. Entegre projeler tarımsal kalkınma ve kadın kooperatifi ile de yeni bir aşamaya geliyor. Arsuz Belediyesi, tarımsal kalkınma hedefleriyle uygulamalar arasında adeta bir köprü durumunda. Bir yıl önce başlatılan Kadıneli Semt Pazarı pratiği, kooperatifin de altyapısını oluşturdu.
Kooperatif adına yapılacak fide üretimi için 5 kadının katıldığı hazırlık, adeta bir etkinliğe dönüştü. Önce kahveler içildi, ardından brokoli, kara lahana, pırasa tohumları torbalarından çıkartıldı. Kara lahana tohumlarını kabuklarından ayırma işlemi birlikte gerçekleştirildi, marul için de yer hazırlandı. Fide üretimi için sürülen toprağının üzerine solucan gübresi dağıtıldı, tohumu serpildi. Çimlendirme, fide yetiştirilmesinin ardından yetiştiricilik ise Ekim ayı içinde yine Arsuz Belediyesi´ne ait Arpaderesi´ndeki arazi üzerinde yapılacak.
HATYÜDER´in de Başkan Yardımcısı, kooperatifin kurucu ortaklarından Gülten Alkaya, “Biz dernek olarak Hatay´ın tohum bankasını oluştururken bir yandan da çiftçilerimize ücretsiz olarak tohum ve fide desteği sağlayalım, yerli tohumun kullanılmasını yaygınlaştıralım hedefindeydik. Dernekten bir yıl sonra kooperatifimiz kuruldu. Biz de derneğimizin başkan ve başkan yardımcısı olarak kooperatifin kurucularından olduk. Dernek olarak da amacımızı gerçekleştireceğimiz için çok sevinçliyiz, kooperatife de destek olmuş oluyoruz bir yandan da… dernekteki tohumlarımızı ayrıca kooperatif alanımız için kullanacağız” diye konuştu.Alkaya, ekim ve dikimin ticari değeri üzerine ise şunları söyledi: “Küçük ekimler yaptığımız takdirde perakende satışlar da yapabiliriz. Yani kişiler üretim alanına gidip sebzelerini kendileri toplayarak satın alabilirler. Büyük alanda ekime karar verilirse ki biz her iki ihtimali düşünerek bol fide hazırlayacağız; bu sefer de tüccar yoluyla ya da işlenmiş sebze yoluyla satışını yapabiliriz.”
“Kadınlar kahvelerini bizimle içsin”
Alkaya, kadınlara kollektif üretim çağrısında da bulunarak şöyle konuştu: “Normal şartlarda kadının başlangıç yaptığı her şeye yüzde 30 destek varsa, yüzde 70 gibi ‘yok yapamazlar´ diye yaklaşılır. Bu çalışma için iyi ki, belediyemiz bize destek oluyor. Ki, bu başaramazlar diyenlerin sayısını azaltıyor en azından. Arkamızda böyle bir destek olmasa muhtemelen bu ‘başaramazlar´ yaklaşımı var ya bizi etkilerdi heralde. Başlangıç olarak bu destekten dolayı çok şanslıyız. Türkiye genelinde kurulan ve tek başlarına ilerlemiş olan bir çok kadın kooperatifi var, biz şu an 1-0 önden başlıyoruz gibi oldu. Mutlaka bütün kadınların böyle oluşumlara katılıyor olması lazım. Hiçbir şey yapmıyor olsalar bile, evlerinde oturup dizi isleseler, günlere gidip bir kahve içmekten çok daha keyifli, çocuklarına çok daha iyi örnek anne olabilecek bir model
olacak burada olmaları. Kahvelerini yine içsinler, günlerini yine yapsınlar, bizim yanımızda yapsınlar. Böyle tohumları ayıklarken, turşuları kurarken… biz kadın arkadaşlarla kahvemizi de paylaşalım isteriz. Her ‘ben sosyal, toplumsal çocuk yetiştireceğim´ diyen annenin burada olması lazım.”
Müge Aydın: Herşey küçük bir pazardan başladı
Bu aynı zamanda kooperatif için ilk ortak çalışma, üretime yönelik ilk çaba. Arsuz Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifinin Başkan Yardımcısı Müge Aydın, kadın dayanışmasının bir örneğini fide hazırlığıyla yaşadıklarını, bu güzelliklerin kadının varlığı ile devam edeceğine inandığını söyledi.Dar, üye grubu içinden gelen, ancak kooperatifin genelini ilgilendiren ilk
etkinliğin yeni ortak çalışmaların da önünü açacağını ifade eden Müge Aydın, “Bakanlık tarafından hibe destekli makinelerimizin gelmesini bekliyoruz öncelikle. Yeni üyelerimizi de içine katarak büyümeyi hedefliyoruz. Büyük hedeflerimiz var. Brokoli ise ilk maddi katkıyı sağlayacak.
Çünkü biz herşeye sıfırdan başladık. Her şey küçücük bir pazardan çıktı; Kadıneli Semt Pazarında gelişen tanışıklıklar, ortak çalışmayı artık sürdürme isteği ve belediye başkanının bu konudaki desteği, Nihat Köklü´nün çabası kooperatif oluşumunun önünü açtı. Aslında çok az kişinin birbirini tanırken ortak üretim noktasına gelmesinin arkasında semt pazarı pratiği yatıyor” dedi.
Fırat Mutlu: Dayanışmayı görünce katıldım
Mutlu : “Kadın dayanışması var. Birlikte, kollektif olarak çok güzel şeyler yapabileceğimize inandığım için buradayım. Kadınların evlerine destek olabileceklerine, güzel şeyler üretebileceklerine inandığım içindir. Güzel bir dayanışma gördüm ve katıldım. Üretici olarak tüketileni
n yerine yenisini koymuş oluyoruz. ”
Selma Sağ: İlk tohumları atıyoruz
Henüz bölgede Arsuz Kadıneli Pazarları ile bir kadın dayanışma atmosferi oluşmadan kooperatif oluşumunu önceleyen üyelerden Selma Sağ, gelinen noktadan mutluluk duyduğunu aktararak şunları söyledi: “Kooperatifimiz için ilk tohumları atmak için geldik. Kadınlarla dayanışmayı. Çalışmamız kadınları birbirine daha da yaklaştırıyor. Aynı hedefte birleşip daha da büyüyeceğimize inanıyorum. Bugün ilk adımızı atmaya çalışıyoruz.”
Nursel Kamber, heyecanla takip ediyor
Fide çalışmasına kooperatif dışından katılarak destek veren Nursel Kamber, çalışmanın gönüllüsü olarak geldiğini belirterek, toprakla haşır-neşir bir yaşamdan geldiğini, kooperatif çabasını heyecanla takip ettiklerini kaydetti.
Türkan Gökpınar: Kadınlar toprağa dahasağlam basmalı
800 metrekarelik arazisini fide üretimine tahsis eden, biraz sonra gübrenin serilip, tohumun toprakla buluşacağı çalışmaya da katılan Türkan Gökpınar, “Çok mutlu oldum kadınları böyle birlikte görmek. Niye muhtaç kalsınlar ki eşlerine, anne babalarına… kendi başlarına ayaklarını sağlam bassınlar. Başlangıç olduğu için desteklememiz gerekiyor. Keşke kadınlar daha fazla sayıda katılmış olsalar.
