Ülkedeki kaçak akaryakıt miktarı 5 milyar litre

Akın Bodur/İskenderun

Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur, ekonomi, insan sağlığı ve çevreye ciddi zarar veren, akaryakıt sektöründe haksız rekabete sebep olan akaryakıt kaçakçılığı için Meclis Araştırması talep etti. Güzelmansur ve 24 CHP milletvekilinin imza verdiği araştırma önergesinde, “Akaryakıt kaçakçılığının ekonomiye, çevreye, insan sağlığına verdiği zararların ve yarattığı haksız rekabetin belirlenmesi, kaçakçılığa zemin hazırlayan vergi politikalarının ve yasal boşlukların tespit edilmesi ve akaryakıt kaçakçılığı ile etkin mücadelede çözüm önerileri geliştirilmesi amacıyla' Meclis Araştırması açılması istendi.
Güzelmansur tarafından hazırlanan ve akaryakıt kaçakçılığının ana nedeninin uygulanan yanlış vergi politikaları olduğu belirtilen önergede şunlara yer verildi: 'Yıllardır çok büyük bir rant aracı haline gelen ve önü alınamayan akaryakıt kaçakçılığının ana nedeni, uygulanan yanlış vergi politikaları ve akaryakıt üzerindeki aşırı vergi yüküdür. 1 litre motorinin pompa satış fiyatının yüzde 42´sinin, 1 litre benzinin ise neredeyse yarısının, yüzde 48´inin vergiden oluşması, akaryakıt kaçakçılığına zemin hazırlayan en önemli nedendir. Bu ağır vergi yükü akaryakıt kaçakçılığının büyüklüğünün ve yöntemlerinin artmasına neden olurken, tüketiciyi de daha ucuz olması nedeniyle kaçak akaryakıta yönlendirmektedir. Ülkemizde her yıl trafiğe çıkan araç sayısı artarken tüketilen akaryakıt miktarının düşmesi kaçak akaryakıtla ilintilidir. Kaçak akaryakıt büyüklüğünü gösteren en anlamlı veri, trafiğe kayıtlı araç sayısındaki artış ile akaryakıt tüketimindeki değişim arasında çarpıklıktır. 2018 yılında 647 bine yakın yeni araç trafiğe çıktığı halde, akaryakıt tüketimi 374,4 milyon litre azalmıştır. 2019 yılında ise tüketim artarak düşmeye devam etmiştir. 291 bin yeni araç trafiğe çıktığı halde akaryakıt tüketimi 1 milyar litre azalmıştır.'
Kaçak akaryakıtın piyasada olmadığı bir senaryoda tüketim verilerinin de hesaplandığı önergede, 'Trafiğe kayıtlı araç sayısındaki artış akaryakıt tüketimine yansıtıldığında, 2019 yılında, akaryakıt tüketiminin 41 milyar litre olması gerekirdi. Oysa 2019 yılında gerçekleşen tüketim 36,2 milyar litredir. Bu veri Türkiye´deki kaçak akaryakıt miktarının 5 milyar litre civarında olduğunu göstermektedir. Bunun güncel piyasa değeri yaklaşık 34,5 milyar TL´dir. Vergi değeri ise 16 milyar civarındadır' ifadesine yer verildi. Milletvekili Güzelmansur, araştırma önergesiyle ilgili yaptığı değerlendirmede, 'Bilişim teknolojilerindeki gelişmelerle kaçakçılık yöntemleri de sürekli değişiyor. Bu durum da yasal ve operasyonel boşluklar yaratıyor. Bu nedenle de akaryakıt kaçakçılığı hız kesmeden devam ediyor. Son zamanlarda düzenlenen başarılı operasyonlarla akaryakıt kaçakçılarına ve çetelerine önemli darbeler indirilmiş olsa da, bu operasyonlar kaçak akaryakıtın ancak %10-15´ini ortaya çıkarabilmektedir. Dolayısıyla ekonomiye, çevreye, insan sağlığına, sektörün legal aktörlerine çok ciddi zarar veren bu sorunun tüm yönleriyle Meclis tarafından araştırılması elzemdir' görüşünü kaydetti.