Ulusoy: Doğu Akdeniz çok önemli

Akın Bodur/Arsuz

Arsuz Belediyesi tarafından düzenlenen 'Doğu Akdeniz´de güç mücadelesi ve değişen ittifak yapısı' konulu konferansta konuşan Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, yaşadığımız bölgenin, savaş alanına çok yakın olduğunu belirtti. Prof. Dr. Ulusoy, 'Ortadoğu ve Avrupa, birbirinden kopuk bölge. Yakın görünse de, birbirine uzaktır. Türkiye, ikisini ayıran bir tampon bölge özelliği taşıyor. Ve Avrupa´yı Ortadoğu´dan uzak tutuyor, ayırıyor. Ortadoğu, Avrupa´nın enerji kaynakları açısından da önemlidir. Ve günümüzde, Ortadoğu´nun Avrupa açısından önemi arasında yaşanan insani krizin de etkisi vardır. Bu durum da coğrafyanın önemini bir kat daha arttırıyor' dedi.
Belediye Nikah Salonunda düzenlenen, Arsuz Belediye Başkanı Nazım Culha, Defne Belediye Başkanı İbrahim Yaman, CHP Hatay İl Başkanı Servet Mollaoğlu, İskenderun Belediyesi eski Başkanı Yusuf Civelek, CHP´nin ilçe başkanları, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, muhtarların da katıldığı konferansta konuşan Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, ´Büyük Ortadoğu Projesi´nin (BOP) sadece Ortadoğu´yu değil, Kuzey Afrika´yı da kapsadığını anımsattı. BOP´un, enerji faktörü ve stratejik faktör açısından ölçek değiştirdiğini ifade eden Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, Ukrayna olaylarının dahi, Avrupa´nın enerji ihtiyacı açısından Doğu Akdeniz´le çok alakalı olduğunu, Avrupa´nın enerjinin yüzde 90´ının Rusya üzerinden sağladığını belirtti. 'Ukrayna´da yaşanan krizle birlikte, 2010´dan beri Doğu Akdeniz´in önemi arttı' diyen Prof. Dr. Ulusoy, 2000 yılından itibaren Doğu Akdeniz´e doğalgaz ve petrol araması yapıldığını da anımsattı. Bölgede yapılan ilk sondajlarda gazyağına ulaşılıp, çıkarıldığını anlatan Ulusoy, 2011´de Doğu Akdeniz´de iki ayrı bölgedeki rezervlerde, 280 milyar metreküp ve 620 milyon metreküp, Mısır´da da 850 milyon metreküp doğalgaz miktarının olduğunu, çok miktarda petrol yatağına da ulaşıldığını da kaydetti.

Doğu Akdeniz´deki doğalgaz kimin?
Doğu Akdeniz´de bulunan doğalgazın Türkiye ya da Yunanistan üzerinden İtalya´ya götürülmek istendiğini de ifade eden Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, bunun İskenderun Körfezi, Kıbrıs-Yunanistan-İtalya ve Mısır üzerinde dağıtım ve pazarlama açısından yürütülen üç projenin bulunduğunu söyledi. Kıbrıs Rum kesimi ile İsrail açıklarında bulunan doğalgazın çıkarımı ve pazarlamasının uluslararası hukuk açısından tartışıldığını anlatan Prof. Dr. Ulusoy, 'Bunun nedeni, Akdeniz bölünmüş alan değil. Çünkü, Akdeniz herkesin denizidir. Türkiye, münhasır alanın tek başına kullanımı omayacağını ve eşit uzaklıkla belirlenmesi gerektiğini ifade ediyor' dedi.
Rusya-Hazar bölgesinde doğalgaza ihtiyaç olmadığını, Avrupa´nın ihtiyacının ise gelecek 10 yılda iki katına çıkacağının düşünüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Ulusoy, aynı durumun Pasifik bölgesi için de geçerli olduğunu kaydetti. Doğalgazın denizden götürülmesinin, maliyeti azaltmadığını da sözlerine ekleyen Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, enerji ve pazarının hazır olduğunu, ancak altyapı ve siyasal sorunların çözümünün beklendiğini söyledi. Mısır´da çıkarılan doğalgazın ya kullanılacağını ya da depolanacağını, ancak depolamanın maliyetli olduğunu anlatan Prof. Dr. Ulusoy, 2006´da Basra Körfezi üzerinden çizilen haritada, Katar, Suriye-Türkiye üzerinden oluşturulmak istenilen hatla, gazın Avrupa´ya sevkinin istendiğini, ancak Brüksel´de son hazırlanan haritalarda gazın dağıtımının deniz üzerinden (İsrail-Kıbrıs Rum kesimi-Yunanistan-İtalya) planlandığını ifade etti. Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, 'Bu durum da, Ortadoğu´da yaşanan krizin sadece siyasi sorunlar nedeniyle değil, çok madde nedeniyle olduğunu gösteriyor' diye konuştu. 2011 sonrasında İsrail-Rum kesimi ve Yunanistan ittifakının arttığını, İsrail-Türkiye ilişkilerinin ise 2010´da yaşanan Mavi Marmara olayı sonrası gerilediğini belirten Ulusoy, ilişkilerin İsrail´i, Rum kesimi ve Yunanistan´a yakınlaştırdığını kaydetti.

'Rusya´da Amerika gibi müdahalelere başladı'
Türkiye´nin 2012´de Kıbrıs´ta çözüme, Annan Planına destek verdiğini, askeri ise barış sağlananıncaya kadar adadan çekmeyeceğini belirttiğini anlatan Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, günümüzde Rusya´nın, Amerika gibi, kendisi açısından önemli olan ülkelerin içişlerine müdahale etmeye başladığını da kaydetti.
Doğu Akdeniz bölgesinde refah yaşanması gerekirken, kriz yaşandığını anlatan Prof. Dr. Ulusoy, 'Doğu Akdeniz, dünyanın en müreffef bölgesi olması gerekirken, krizler, savaşlar bugünkü olaylar yaşanıyor' diye konuştu. 1948´de kurulan İsrail´in, Doğu Akdeniz bölgesindeki dengeleri değiştirdiğini belirten Kıvanç Ulusoy, bölgenin bölünmüş yapısının olduğunu da kaydetti. Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, şunları söyledi: 'Bölge istikrara kavuştuğu andan itibaren, insan, enerji, ticaret çok hızlı olur. Bu da siyaset-bürokrasinin bilinçli bakmasıyla olabilir. Beklentim, bölgede bulunan enerjinin, Doğu Akdeniz´e olumlu etkisinin olmasıdır. Aksi durumda bulunan, çıkarılan enerji de satılamaz.'

BOP, günümüzde geçerli mi?
BOP´un günümüzde geçerli olduğu konusunda şüphelerinin bulunduğunu da belirten Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, 'Başka plan devreye sokuluyor, diye düşünüyorum. İsrail´deki Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs´e taşınma kararı, başka planın göstergesi gibi' dedi. Türk siyasetinin de BOP´un ülkeye olumsuz etkisi olduğu kanısını taşımaya başladığını belirten Ulusoy, Ukrayna krizinin, Batı ülkelerinin Doğu Akdeniz´e çok yönlü ilgilenmesini ve bakmasını getirdiğini de kaydetti. Prof. Dr. Kıvanç Ulusoy, uluslararası enerji şirketlerinin, enerji politikalarında çok etkili olduğunu, devletler kadar olmasa da politikalarda güçlü konumda olduklarını da ifade etti.