Barış SÖNMEZ


ELEKTRİKLİ ARAÇLARDA GERÇEK MENZİL

Barış SÖNMEZ


ELEKTRİKLİ PEUGEOT E-308’İN  (WLTP) FABRİKA BİRLEŞİK MENZİLİ OLAN  410km NE KADAR GERÇEKÇİ?

Yazıma İngiltre’den ‘motorlu taşıt kullanıcılarının yüzde 66’sının günde ortalama 30 mil’den daha az (48 km’den az) yol yapıyor’ istatistiki verisi ile başlamak istiyorum. Bu veri sizin için ne kadar geçerli bir düşünün, çoğumuz için doğru gelecektir. Ayrıca bu veri elektrikli E-308’in vadettiği 410 km menzil ile haftada bir şarj edilerek , motorlu araç kullanıcıların yüzde 66’sının ihtiyacını rahatlıkla karşılıyor gibi görünüyor. Peki, gerçekten öyle mi? Elektrikli E-308 kimlere uygun?

Kaliteli iç mekanı ve modern tasarımı ile Alman premium hatchbacklere kafa tutan SESSİZ, TİTREŞİMSİZ bu zarif Fransız (Peugeot  E-308) tasarlanırken yukarıdaki yüzde 66’ya giren sürücüleri hedef almak istemişçesine,  bu sürücülerin gerçek ihtiyaçlarına yetecek kadar nispeten küçük bir akü, yeterli performansı sunacak diğer elektrikli araçlara göre nispeten daha küçük bir elektrikli motor ile sadece 1684 kg (E-308 ile aynı sınıfta olmamalarına rağmen Türkiye’deki en popular örneklerden gidecek olursak; Tesla model Y lr 1979 kg, TOGG T10x uzun menzil  2126 kg) ağırlıkta kalmayı başarmış. Bu tasarım anlayışına 215mm taban genişliğine sahip elektirkli araçlar için dar kabul edilebilecek  michelin lastikler ve  ısı pompası gibi standart gelen donanımlarla küçük bataryayı optimum verimlilikte kullanmak hedeflenmiş. Peugeot mühendislerinin bu gerçekçi yaklaşımları sayesinde hafif, konforlu süspansiyona sahip, sürüş karakteri, yol tutuşu, dönme yarı çapı gibi sürüş dinamikleri benzinli kardeşlerine göre çok fazla değişmeyen bir elektrikli araç elde edilmiş.  GT donanım seviyesinde satışa sunulan E-308 standart eksiksiz güvenlik ve sürüş destek donanımları, küçük direksiyon simidi ve yeterli performansı sunan motoru ile sürücüsüne akıcı, kıvrak ve oldukça sessiz sürüşler sunuyor. Klimanın üfleme sesi dışında (5 günlük test boyunca hemen her gün öğlenleri 45 dereceyi bulan sıcaklık vardı) 120 km/h hızlara kadar rüzgar ve lastik sesi de pek duyulmayan ‘SESSİZ  E-308’  kesinlikle daha kaliteli bir müzik sistemini hak ediyor.

Gelelim aracın tüketim ve şarj konusuna….

2024 Haziran ayında mevsim normallerinin üzerinde seyreden, elektrikli araçların pil performansını olumsuz etkileyen genellikle 34-45 derece sıcaklıklarda, İskenderun içi ve İskenderun-Kahramanmaraş arası otoban sürüşü olarak gerçekleştirdiğimiz test sürecinde farklı hızlarda, performanslı ve ekonomik sürüş tarzlarında ne kadar elektrik tükettiğini sizler için özelikle denedim. Ayrıca AC(11kWh) şarj, DC(100kWh) şarj ve evden normal prizden şarjı da deneyimleme fırsatım oldu.

Peugeot resmi sayfasında yer alan ortalama tüketim değeri  15.1 kWh/100km

TEST TÜKETİM VERİLERİ ; 

. Test aracını aldığımızda yol bilgisayarında katedilen 4195 km’de, ort. 34km/h hız , ortalama  tüketim 16.7 kWh/100km

. Spor modda, şehir içinde performanslı sürüşlerle kullanılan 109 km’de, ort.  22 km/h hız, ortalama tüketim 19.0 kWh/100km

. EKO modda tüketime dikkat ederek rutin günlük kullanımda (çocukların okulu götürülmesi-alınması, işe gidiş, eve dönüş) 21 km’de, ortalama 28 km/h hız, ortalama tüketim 15.1 kWh/100km

. İskenderun-Kahramanmaraş arası otobanda, İskenderun-Osmaniye arası genelde düz yol, SPOR modda, hız sabitleyici ile yasal hız sınırı olan 130km/h’den %10 daha yüksek olan 143km/h hıza sabitleyerek 61km’de, ortalama hız 128km/h, ortalama tüketim 23.3 kWh/100km

. Osmaniye-Kahramanmaraş arası, NORMAL modda, hız sabitleyiciyi 122km/h hıza ayarlayarak ciddi yokuş yukarı çıkılan, yoldaki tünellerde kaza nedeni ile 40 dakika kadar bekleyerek gerçekleşen 113km’de, ortalama hız 62km/h, ortalama tüketim 20.1 kWh/100km

. Kahramanmaraş’ta sarj sonrası şehir içinde yaklaşık 20km sürüş ve NORMAL modda, Kahramanmaraş-İskenderun arası bölünmüş yollarda 120 km/h, otobanda 122km/h hıza ayarlı hız sabitleyici ile 218 km’de, ortalama hız73km/h, ortalama tüketim 15.6 kWh/100km

‘GECE VE GÜNDÜZ MEVSİM NORMALLERİ ÜSTÜNDE SEYREDEN 34-45 DERECE SICAKLIKLARI TEKRARDAN HATIRLATMAK İSTERİM’

ŞARJ SÜRELERİ;  

Peugeot resmi sayfasında yer alan şarj süreleri ise %20’den %80’e AC (11kWh) ile 4 saat 40 dakika, DC (100kWh) ile 30 dakika olarak verilmiş.

. AC (11kW)  %30’dan %40’a 34 dakikada, %48’e 62 dakikada fabrika verileri ile uyumlu süreler oldu.

. DC şarjda,  DC Eşarj marka, max 120kW verebilen ünitesi ile %18’den %59’a 19 dakikada, %86’ya 38 dakikada, %91’e 44 dakikada yine fabrika verileri ile uyumlu  şarj süreleri elde ettim. Ancak %20’den %100’e 60 dakika yakın süre gerekiyor.

. EVDE PRİZ ile akşam saat 17.06’dan, sabah saat 09.00’a kadar %33’den %99’a

Peugeot tarafından araç satışı sırasında sadece AC şarj ara kablosu araçla birlikte standart olarak sunuluyor. Evdeki prizinizden şarj etmek için gereken özel kabloyu 17.000 TL ekstra ücret ödeyerek almanız gerekiyor. Aynı kablo Tesla’da 10.000 TL civarında satılıyor. Ben evden şarj için Tesla’nın kablosunu sıkıntısız bir şekilde, herhangi bir ısınma olmadan kullanabildim. 

Tüketim ve şarj konularında test boyunca elde ettiğim veriler bu şekildeydi. Özellikle akşamları evdeki prizden yaptığınız yaklaşık 120 TL tutan şarj ile şehir içinde çok rahat 350km yol alabilmek gerçekten muhteşem. En pahalı şekilde DC şarj yapıldığında bile Eşarj markasının DC ünitesinde 1kW için ödemeniz gereken 10 TL’den Peugeot E-308 i 0’dan %100’e kullanılabilir 51 kWh batarya için ödeyeceğiniz 510 TL’lik tutar bile yaklaşık 3 kat daha ucuz kalıyor.

Bu test verileri ışığında E-308 ile normal kullanıcı şehir içinde kaç km gider?

Günlük hayatta batarya kullanımını %100’den %0 olana kadar yapmadığımız için, genel kullanımda %80’den %20’lere kadar kullanılan 51kWh’lık bir bataryanın aslında %60’ı olan 30kWh’ını kullanarak;

Şehir içindeki sürüşlerimizde 15-16 kWh/100km bandında gerçekleşen ortalama tüketim ile %80 dolu olan bataryası ile %20 şarj kalana kadar, genelde 190-200 km arası bir menzili bize şarjım biterse stresi yaşamadan, geriye yaklaşık daha 100 km menzil kalacak şekilde gerçekleştirmek mümkün. 

Otobanda ise aynı batarya oranları (%80’den %20’ye) ile hız sabitleyiciyi 143km/h hıza sabitlediğimizde yaklaşık 128km, 122km/h hızla 189km menziliniz varmış gibi hesap yapmakta fayda var. Özellikle otobanda gerçekleşen kazalar nedeni ile uzun süreli gerçekleşebilen beklemeler, şarj istasyonu önüne park eden benzinli araçlar gibi nedenlerle planladığınızdan farklı alternatif bir şarj istasyonuna gidecek kadar bir menzili her zaman gözetmek lazım.

Uzun otoban sürüşlerine çıkmadan önce %100 e yakın bir şarjla çıkılan yolculuklarda, varacağınız noktada, evinizde veya işyerinizde şarja ulaşma konusunda sıkıntı yaşamam deyip, bataryayı %100’den %10 kalana kadar 45kWh’lık bölümünü kullanırsanız yukarda hesapladığım menzilleri 1.5 ile çarparak şehir içinde 300km’ler, Otobanda yasal hız sınırında 143 km/h ile 192km, 122km/h hıza sabitleyerek 284 km menziller yaz aylarında, İskenderun gibi yazın 45 derece sıcaklarda gerçekçi menzil değerleri olacaktır. 

Bu menzilleri içten yanmalı araçlara göre ortalama 6-7 kat daha ucuza kat edebildiğimiz elektrikli araçların bir başka avantajı da içten yanmalı araçlara göre çok düşük kalan işletme maliyetleri. E-308 için yılda bir ya da 25000km de bir gerçekleşen periyodik bakım maliyeti bugün için 4250TL olarak neredeyse içten yanmalı motorların yarısı kadar bir değer. Buna ek olarak içten yanmalı motorlarda yapıları gereği 100bin km de bir gibi değişmesi gereken triger kayış gibi servis ihtiyacı olmaması, rejenerasyon nedeni ile çok uzun dayanan fren balataları da elektrikli araçları avantajlı kılıyor. 8 yıl, 160bin km batarya garantisi ile de içten yanmalı araçların önüne geçen Peugeot E-308’in elektrikli araçlar için bile mütevazi kalan 4.888 TL’lik yıllık MTV’si ile avantajlarına avantaj ekliyor. TOGG, Tesla gibi elektrikli araçlara göre öne çıkan bir avatajı ise yaygın servis ve yedek parça ağı oluyor. Tesla’nın camı kırıldığında ya da bir parça değişimi gerektiğinde Ankara’ya, İstanbul’a gitmeniz gerekiyor. Aynı durumda TOGG için İskenderun’a en yakın Adana’ya gitmeniz gerek.

Peki, bu Peugeot E-308 kime uygun? 

Evinizde 2. bir araç varsa ve bu araçlardan biri ile günlük 100 kilometreden az yol yapıyorsanız, evinizden ya da işyerinizden elektrikli aracınızı şarj imkânınız varsa; evinizdeki araçlardan biri Peugeot E-308 olabilir.

Fazla bagaj alanına ihtiyaç duymayan, arabayı en fazla 4 kişi ile kullanma ihtiyacı olan, günlük 50-60kilometreden az yol yapan, uzun yola seyrek çıkan, uzun yola çıktığında da rota, menzil şarj planlamalarını yapabilen bir sürücü iseniz, Peugeot E-308 sizin için güvenli ve performanslı iyi bir yol arkadaşı olabilir.

Üniversitede okuyan çocuğunuz için okul, ev-yurt arası güvenli ve ucuz bir ulaşım sağlasın istiyorsanız Peugeot E-308 sizin için uygun bir seçenek olacaktır.

eczbarissonmez@gmail.com