Marketlerden satın aldığımız paketli ürünlerde kaçılmaz gıda katkı maddelerine rastlarız. Toplumumuzda yaygın olarak insan sağlığına zararlı oldukları tartışılır. Gıda katkı maddeleri gerçekten insan sağlığına zararlı mı? Gelin birlikte inceleyelim.
Nasıl ki eskiden besinler tütsülenerek, tuzlanarak veya sirke ile uzun süre taze kalınması amaçlanırdı; günümüzde ise Gıda katkı maddeleri işlenmiş ve paketlenmiş ürünlerin raf ömrünü uzatmak ve tazeliğini uzun süre korumak, besinin rengini, kokusunu ve aromasının korunması ve mikrobiyal bozulmaya karşı önlem amacı ile kullanılır. Bu koruyucu gıda katkı maddeleri belirli dozlarda eklenir ve paketlerde belirli kodlar ile belirtilir. Gıda katkı maddelerine kullanılacak doz boyutu belirlenirken öncelikle deney hayvanları üzerinde deneklere belirli dozlar veriliyor ve herhangi bir olumsuz etki görülmediği takdirde o doz kullanılabilirlik onayı alıyor. Eklenen gıda katkı maddelerinin insan sağlığına olumsuz etki göstermeyeceği özelikte bulunması zorunludur.
Satın aldığımız ürünlerin paketine baktığımızda birtakım ‘’E’’ kodları yer alır ve genelde o kodların sağlığa zararlı olduğu konuşulur ancak o kodlar esasında ürünün içinde kullanılan gıda katkı maddelerinin zararsızlık dozunu gösteren bir parametredir.
E 100-180 Renklendirici, E500-578 Asit-Baz sağlayıcılar, E 620-637 Tatlandırıcılar, koku verenler, E300-321 Antioksidanlar, E 200-285 ve E330 Koruyucular gibi birçok kod yer almaktadır.
E210 benzoik asit aslında birçok meyvenin (kızılcık, kiraz) içerisinde doğal olarak bulunur. Hatta baharatlar, mantar ve tarçında da bulunduğunu söylemek mümkündür. Uygulama miktarı düşük tutularak asidik ürünlere eklenerek gıdaya koruma sağlar.
Bir de sentetik bir koruyucu olan Sodyum Benzoat (E201)’i inceleyelim. Genelde kozmetik, gıda ve ilaç sanayinde kullanılan kimyasal koruyucu bir madde olup ürünü küflere karşı daha dayanıklı hale gelmesinde etkilidir. Ancak çok düşük miktarlarda üründe yer aldığı için sağlığı olumsuz etkileyebileyecek herhangi bir durum söz konusu değildir. Ancak şunu belirtmekte fayda var; Gıda katkı maddeleri içeren ürünlerin sürekli ve aşırı tüketimi vücutta toksik etkiler gösterebilmektedir.
Bir diğer önemli husus paket okuma alışkanlığının önemi. Çünkü bazı ürünlerin içerisindeki gıda katkı maddeleri merdiven altı olup çeşitli ve zararlı yöntemler ile ürünün koruması ve raf ömrü uzatılması amaçlanmıştır. Alacağınız ürünün paketinin üzerinde Türk Gıda Kodeksi Tebliğine Uygun olduğuna dair ibare bulunması gerekmektedir.
