İspanya Avrupa'nın kazandibi sanki. Ünlü ressam Picasso ve Dali, Don Kişot'un yazarı bir vergi tahsildarı da olan Cervantes, şair Lorca'nın memleketi.
İspanya...
Dali ile Picasso arasındaki siyasi bakış farklılığını burada belirtmekte yarar var. Dali Franco yanlısı. Picasso demokrat ve Franco'ya muhaliftir.
Operanın da anayurdudur.
Endülüs (Andalucia) bölgesi, 800 yıl devam eden İslam Uygarlığının muhteşem örneklerinin bulunduğu toprakların adıdır. Bu topraklarda İslam sanatı ve kültürü korunmuş ve muhafaza edilmiş ve günümüze taşınmıştır. Endülüs Emevilerin devlet hüküm sürdüğü bölge. Bu topraklara ışık olan, karanlığı yırtan İbn Rüşd, El-Zehrevi, İbn Zühr, İbn Tufeyl, Abbas ibn Firnas, İbn Bacce, İbn Hazm ve daha niceleri burada yaşamıştır.
5 Ocak 2023 tarihinde Strazburg'dan Malaga'ya geldim. Malaga Costa del Sol Havalimanına inmeden kentin üzerinde bir kaç defa tur atınca İskenderun'a çok benzettim.
Herhangi bir gümrük işlemi olmadı. Tramvay ile şehrin merkezine geldik. O gün İspanyanın "Üç Kral Bayramı" (Melchor, Gaspar, Baltasar) ismiyle dini geleneksel bayramları varmış. İki kilometre olduğunu tahmin ettiğim uzayan geniş bulvara ahşap sandalyeler yerleştirilmişti. Akşam üzeri burada yapılan gösteri için geldiğimizde yüzbinlerce insanın caddelerde ve o sandalyelerde oturduğunu gördük. Bir süre sonra bayram başladı. Bu geniş bulvarda ilginç kıyafetleriyle gösteri düzenleyen konvoylar halinde gösteri grupları sırayla geçit töreni yaptı. Daha çok çocukların ilgisini çeken gösteriler büyük bir heyecan yarattı. Ertesi günü çocuklara Üç Kral'ın çeşitli hediyeler getirildiğine inanılıyormuş. Bu bayram İspanya'nın her yerinde görkemli bir şekilde kutlanır, çalışanlar tatil edermiş. Noel gibi.
Oğlumun evi Picasco'nun evi ve müzesinin semtinde bulunuyor. Bu semt turist kaynıyor. Ertesi günü kiraladığımız taksi ile üç saatte Seville kentine gittik. Plaza de Espana'yı, orada gezilmesi görülmesi gereken başka yerleri gezdik dolaştık. Görkemli sarayın bahçesinde Flamenko (gitar eşliğinde dans) izledik. Carmen operasının geçtiği sokakları adımladık. Sonraki gün Endülüs bölgesinde Grana'da da bulunan El Hamra (Alhambra) Sarayı'nı kiraladığımız araçla iki saat süren yolculuktan sonra gezme görme inceleme imkanı bulduk. Arap mahallesinde alışveriş ettik, yemek yedik.
Sonraki günlerde Malaga'da Picasco evini, müzesini, şehrin sahilini, alış veriş yerlerini gezdik dolaştık.
İspanya Endülüs'te insan kendisini yabancı gibi görmüyor. Bize çok benziyorlar. Malaga bir turizm cenneti. Sanayisi yok. Tek gelir kaynağı turizm.
İspanya Avrupa'nın en çok işsiz oranına sahip ülkesi. Gezdiğimiz dolaştığımız her yer zeytin bahçesi. Şehrin her noktasında portakal ağaçlarını görüyoruz. Diğer kentler de böyle. Boşanma oranı %80'lere varıyormuş.
İspanya, 15'nci yüzyılda bu ülkede ne Arap ne de Yahudi bırakmış. Hristiyanlığı kabul edenler kalmış, etmeyenler ya yok edilmiş ya da buradan kovulmuşlardır.
İspanya ile ilgili diğer gözlemlerime gelince;
-Türkiye ve İstanbul adıyla çok sayıda dönerci-kabapçı var. Bunların çalışanları ve sahipleri Faslı Pakistanlı, A la Turca Pizza Kebab, Döner, Rey İstanbul Kebab gibi dönerciler şehrin pek çok yerde bulunuyor.
-Güney Amerika'dan göç alıyor. İş bulmak için gelenlerin sayısı oldukça fazla sayıda imiş.
-Göçmen olarak gelenlerin vatandaşlık hakkı elde etmeleri çok zormuş.
-Akaryakıt istasyonlarında çalışan sayısı çok az. Aracın akaryakıt işlemlerini araç sahibi yapıyor.
-65 yaşından önce emeklilik mümkün değil.
-Sokaklarda kedi köpek hiç görmedik. Bisiklet yok, her yerde motosikletler kullanılıyor.
-Malaga'da Türklerin sayısı çok az. Biz hiç bir Türk ile karşılaşmadık.
-Parklar doğal olarak yapılmış. Beton kullanılmamış.
-Kuşlara, güvercinlere yem vermek yasak. Yem verildiğini tesbit ederlerse 500 euro cezası varmış.
-İspanya'nın genelinde beş resmi dil kullanılıyormuş.
-Her türlü şans oyunları yasak.
-İslam sanatını gezip dolaştığımız her yerde gördük.
-Bütün gördüğümüz binalarda mermer kullanılmış.
-İşyerleri ve resmi kurumlar her gün; 10.00-14.00 ve 17.00-20.00 açık, bunun dışındaki saatlerde her yer kapalı. Bazı işyerleri ise 07.00-12.30 ve 17.00-20.30 saatlerinde açık
Malaga'da 14 Ocak 2023 tarihine kadar kaldık. Oradan Bulgaristan'ın Başkenti Sofya'ya uçakla geldik.
Sofya'ya geldiğimizde her tarafın kar olduğu gördük. Aynı gün akşamı otobüsle istanbul'a gelmek için yola çıktık. 10 saatlik bir yolculuk sonrası İstanbul'a döndük.
Buradan bir sonuç çıkarak gerekirse gurbette yaşamak çok zor ve hayat şartları öyle kolay değil.