Sadet BERKYÜREK


TOPLUM, KENT VE KADIN ÜZERİNE ÜÇ KİTAP

Sadet BERKYÜREK


Son günlerde yayınlanan üç kitap ulaştı elimize. Birlikte okumada farkettim ki, biri deneyim paylaşımı biri roman diğeri de inceleme olmasına karşın toplumun ve bireylerin farklı yönlerini sorgulayan ve dönüştüren bakış açısı sunuyor. Vatan Millet Samatya (Seray Şahiner), Antakya İçin Toplam İyileşme (Ortak Akıl-Antakya Platformu) ve Yaşını Gösteren Kadınlar: Yaşlanmanın Feminist Deneyimi (altı feminist kadın yazarı) bu üç eser, hem toplumsal yapılar, kent dokusu hem de kadınların yaşama dair deneyimlerini inceliyor.

Toplumsal Yapı ve Kent Kültürü: Vatan Millet Samatya
Seray Şahiner, annesi sevgili Gülsen Kos ile Samatya komşuluğumda keşfettiğim bir kalemdi. Seray Şahiner’in 'Samatya selamıyla' imzaladığı Vatan Millet Samatya  romanı, İstanbul’un Samatya semtinde geçen bir hikaye ile, kentleşme ve bireysel kimlik arasındaki ilişkiyi Melek ve İnci'nin gözünden ele alıyor. Şahiner, semtin sosyal dokusuna dair anlatılarla, İstanbul'un modernleşen yapısının, eski yerleşimlerin kültürel çeşitliliğini nasıl tehdit ettiğini sorguluyor. Sosyolojik açıdan bakıldığında, roman kentleşme sürecinin yarattığı yabancılaşmayı ve bireysel kimlik krizini de inceliyor, yerel kültürün ve kimliklerin kentleşme süreçleriyle nasıl kaybolduğunu tartışmaya açıyor: Modernleşme, farklı kültürleri bir arada tutmanın değil, onları birbirine yabancılaştırmanın aracı haline gelir. Samatya'da ikamet ettiğim günlerde Marmara Caddesi'nden başlayarak Antakya'nın kadim kimliğiyle örtüşen yönleriyle de gördüğüm bölgeydi.

Toplum ve İyileşme: Antakya İçin Toplam İyileşme
Antakya İçin Toplam İyileşme kitabı, Miss Arsuz'dan Rahel Butros'un yolumuzu kesiştirdiği kitap oldu. Yine adresimize bir mektupla ulaştı. Kitabı bizimle paylaşmaktan mutluluk duyan platformun çok özel bir inceleme ve önerileri içeriyor. Basılı olarak ulaşamayanlar için kitabın www.ortakakilantakya.com adresi üzerinden erişime açıldığını buradan duyuralım.
Antakya İçin Toplam İyileşme, Ortak Akıl-Antakya Platformu tarafından hazırlanan, kentin sosyo-ekonomik yapısına dair derin incelemesine Şahiner'in romanındaki temayla buluşan referans bir çalışma olarak yaklaştım. Kitap, Antakya'nın sosyo-ekonomik yapısı, kentleşme süreci ve kültürel dokusunu derinlemesine inceleyen bir çalışma aynı zamanda. Kentin "iyileşme" süreci, sadece fiziksel yapının değil, toplumsal yapının da yeniden şekillenmesini içeriyor. Kentin modernleşme sürecinde sosyal uyum ve kültürel sürdürülebilirliği nasıl sağlayabileceğimizi sorgulayan Antakya İçin Toplam İyileşme'nin sunduğu en önemli mesaj, "kentleşme süreçlerinde insan odaklı bir yaklaşımın" gerekliliğidir.

Yaşlanma ve feminist direniş: Yaşını Gösteren Kadınlar
Üçüncü kitaptan, hazırlığında yer alan sevgili Gülsen Ülker'den dolayı haberdar olmuştum. Güzel de bir tesadüf ktap üzerine sohbetin aynı günlerde İskenderun'da yapılması oldu.
Yaşını Gösteren Kadınlar: Yaşlanmanın Feminist Deneyimi kitabı İskenderun'da Eğitim-Sen İskenderun Şubesinde, hazırlayanlardan Bilgen Tümen ile katkı verenlerden İmge Yaman'ın katılımıyla değerlendirildi. Yaşlılığın feminizminin incelendiği kitapta 33 kadın kendilerine gönderilen mektuba verdikleri cevapla 'yaşlanmanın feminist deneyimini' paylaşıyor, modern toplumda yaşlılık ve kadınlık arasındaki ilişkileri yeniden düşünmeye yönlendiriyor. Zira, 'yaşlanma sadece biyolojik bir olgu değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyetle ilişkili, kültürel bir deneyim'.

Birleşen Temalar: Kimlik, toplum ve beden
Bu üç kitap bir arada değerlendirildiğinde birleşen temanın kimlik, toplum ve beden olduğu söylenebilir. Hem toplumsal yapıyı, hem kent dokusunu hem de kadınların toplumsal rollerine dair üç kitap, kent dokusunun ve toplumsal yapının değişen dinamiklerini anlamaya da katkıda bulunuyor.